10/06/2011

Ieuan y Cenedlaetholwr - o'r Diwedd?

Er gwell - er gwaeth, mae gan bobl eu llaw-fer o grisialu'r hyn yr ydynt yn credu eu bod pleidiau gwleidyddol yn sefyll drosti.

Mae pawb yn gwybod mae plaid y gweithwyr a'r difreintiedig yw'r Blaid Lafur. Er bod tystiolaeth lu sy'n profi nad yw hynny'n wir bellach mae pob ymdrech gennym ni sydd yn wrthwynebus i'r Blaid Lafur i nacau'r fath gred wedi profi yn anodd ar y diawl.

Mae pawb yn gwybod mae plaid y bosus, y mewnfudwyr a'r rhai sydd am ormesu'r werin datws yw'r Blaid Geidwadol. Mae Nick Bourn a'i griw wedi chwysu bwcedi dros y degawd diwethaf i geisio dad wneud y llun yna o Geidwadaeth; wedi ceisio creu Plaid Geidwadol Werinol Gymreig, heb fawr o lwyddiant!

Mae Pawb yn Gwybod bod Plaid Cymru yn sefyll dros annibyniaeth, yn casáu'r Deyrnas Gyfunol ac yn gwrthwynebu'r Teulu Brenhinol!

Un o'r pethau sydd wedi gwneud imi deimlo'n rhwystredig iawn efo Plaid Cymru dros yr ugain mlynedd diwethaf yw anfodlonrwydd y Blaid i amddiffyn a choleddu'r achos dros annibyniaeth. Pob tro mae unoliaethwr yn ymosod ar y Blaid trwy sôn am annibyniaeth mae'r Blaid yn ymateb trwy osgoi'r pwnc yn hytrach na chyflwyno achos cryf dros annibyniaeth, mae'n gwneud i'r Blaid edrych yn wan ac yn ddauwynebog. Mae peidio coleddu'r achos dros annibyniaeth mae pawb yn gwybod bod y Blaid yn ei gefnogi yn gwneud i'r Blaid edrych yn hurt.

A dyna sy'n peri dryswch imi parthed sylwadau'r sylwebyddion gwleidyddol parthed y ddrwg honedig mae absenoldeb Ieuan Wyn o'r sbloets Brenhinol yn y Bae echdoe am greu i'r Blaid!

Pwy sy'n pleidleisio i Blaid Cymru ar sail "cefnogaeth" y Blaid i'r achos Brenhinol?

Neb, rwy'n gobeithio!

Sawl cenedlaetholwr sydd wedi pechu gan y Blaid am iddi gow-towio i'r Brenhiniaeth a methu amddiffyn achos y genedl ac o'r herwydd wedi dewis peidio pleidleisio i'r Blaid yn y blynyddoedd diwethaf o'r herwydd? Miloedd Lawer - digon i roi sedd i UKIP yn hytrach nag ail sedd i'r Blaid yn etholiad Ewrop!

Mae'n debyg mae damweiniol oedd absenoldeb Ieuan, yn hytrach na snub bwriadol i'r Cŵin , ond mae'r ffaith bod Ieuan wedi ymddangos yn ddryw i'r hyn mae pawb yn gwybod yw agwedd y Blaid i'r frenhiniaeth yn rhoi argraff o ymrwymiad i'r achos, o fod yn driw i egwyddor ac yn debygol o wneud mwy o les nac o ddrwg i Blaid Cymru na all ohebwyr y Bîb a'r wasg eu dirnad!

08/06/2011

Ymddygiad Amharchus gan Aelodau Cynulliad

Fe wnaeth nifer o Aelodau Cynulliad Cenedlaethol Cymru dangos diffyg parch arswydus yn ystod ymweliad Brenhines Lloegr i'r Senedd ddoe.

Cafodd y mwyafrif helaeth o'r aelodau eu hethol wedi sefyll etholiad fel Sosialwyr, Cenedlaetholwyr neu Democratiaid Rhyddfrydol. Mae Sosialwyr i fod i gredu bod pawb yn gyfartal, nad oes bonedd a gwrêng, nad yw un unigolyn yn well nag un arall oherwydd damwain genedigaeth. Mae Cenedlaetholwyr i fod i gredu bod Cymru yn genedl, bod sofraniaeth yn dod o bobl Cymru yn hytrach nag oddi wrth Teyrn gwlad arall. Mae democratiaid i fod i gredu bod pennaeth gwlad yn cael ei ethol gan y bobl yn hytrach na chael ei roi inni "Trwy Ras Duw" ac etifeddfraint. Trwy sefyll etholiad ar y fath tocynnau does dim byd sydd yn rhesymol sy’n awgrymu dylai'r buddugol yn yr etholiadau cow-towio i Frenhines wedi eu hethol, ond dewisodd 38 o'r 45 ohonynt wneud hynny ddoe.

Roedd ymddygiad 38 o Aelodau'r Cynulliad a benderfynodd mynychu Agoriad Brenhinol y Senedd ddoe yn hynod amharchus; yn amharchu'r etholwyr a'u hetholasant fel Sosialwyr, Cenedlaetholwyr a Democratiaid, yn amharchu egwyddorion Sosialaeth, Cenedlaetholdeb a Democratiaeth ond yn waeth byth yn dangos diffyg hunan barch, trwy wneud rhywbeth nad oeddent yn dymuno gwneud er mwyn y drefn!

Diolch byth am y pump a ddangosodd dipyn bach o barch i'w etholwyr, eu hegwyddorion a'u hunain.

31/05/2011

Abertawe, Lloegr

Llongyfarchiadau i dîm pêl droed Abertawe am gyrfau cysylltiad Cymru a Lloegr!

Prin yw'r Cymry sy'n chware i Abertawe ar hyn o bryd, prinnach byth byddent o brynu a gwerthu chwaraewyr, er mwyn ceisio cadw lle ym Mhencampwriaeth Lloegr.

Pa glod i Abertawe yw cael tîm pêl droed heb neb a anwyd o fewn can milltir i'r Liberty yn chware iddi? Pa glod i Gymru os nad oes Gymro yn y tîm?

Y gwir yw bod timoedd Conwy, Glan Conwy, Treffynnon, Docwyr Abertawe ac ati yn cyfrannu llawer mwy i'r gêm yng Nghymru, trwy fagu talent gynhenid nac ydy'r mawrion sy'n prynu talent allanol.

Un o wendidau tîm pêl droed Lloegr yng nghwpan y byd diwethaf oedd y ffaith mae prin iawn oedd y Saeson a fu'n cyd chware, neu'n chware yn gyson yn erbyn ei gilydd yn y garfan, gan fod cymaint o dramorwyr yn chware ym mhrif gynghrair Lloegr!

Gwendid Cymru ers 1959, yw mai prin yw'r Cymro sydd wedi arfer chware efo cyd Cymro yn y tîm cenedlaethol!

Does dim modd i Gynghrair Cymru cystadlu yn erbyn Cynghrair mwyaf y byd er mwyn rhoi siawns i ddewin o beldroediwr disgleirio a pharhau i gyd chware a'i gyd Gymru er lles y bel crwn yng Nghymru!

Yn ddi-os bydda dîm Bangor City yn gallu curo Tîm Genedlaethol Cymru naw gwaith allan o bob deg; am y rheswm syml bod Bangor yn dîm go iawn a Chymru yn lap scows o chwaraewyr achlysurol!

Y peth gorau i Gymru, Yr Alban, Gogledd yr Iweddon, Gweriniaeth yr Iwerddon (a thimoedd Cernyw a Llydaw os oes modd) byddid cael Uwch Gynghrair a Phencampwriaeth Celtaidd, lle i fagu a hyrwyddo talent cynhenid heb orfod ei fradychu!

25/05/2011

Hawl i rhyddfynegiant neu hawl Murdoch i gyhoeddi baw?

Pam bod y sawl sydd wedi Trydar enw Ryan Giggs (a pheldroediwr arall nad oeddwn erioed wedi ei glywed amdano gynt), yn credu eu bod yn sefyll fyny dros ryddfynegiant?

Yr hyn y maent yn eu cefnogi, mewn gwirionedd, yw hawl Rupert Murdoch i gyhoeddi unrhyw faw personol y mae o'n dymuno ei gyhoeddi heb ymyrraeth gyfreithiol i'w rhwystro.

Y rheswm pam bod enwau'r peldroedwyr wedi eu cyhoeddi miloedd o weithiau ar y we yw oherwydd bod miloedd o bobl wedi dilyn gwybodaeth gan unigolyn a oedd yn rhan o'r achos. Newyddiadurwr o'r Sun yn ôl pob son.

Mae yna rywbeth dan din uffernol mewn newyddiadurwr, na all meiddio cyhoeddi gwybodaeth yn ei bapur newydd, yn Trydar yr un wybodaeth yn ddienw er mwyn cuddio'r ffaith ei fod o neu hi wedi torri gorchymyn llys trwy annog i filoedd o bobl eraill i ail adrodd ei ddirmyg llys!

Fel dywedodd John Hemming yn Sansteffan, does dim modd carcharu'r miloedd â ail adroddodd yr honiad mae Giggs oedd wedi bod yn mocha efo Ms Thomas, ond mae modd carcharu'r newyddiadurwr unigol gwnaeth rhyddhau’r wybodaeth yn y lle cyntaf!

Ond mae o'n gweithio i'r Sun a bydd amddiffyn News International yn bwysicach i Lywodraeth sy'n dibynnu ar eirda gan Mr Murdoch na delio a'r gwirionedd o sut yr oedd modd i filoedd Trydar yr enw yn y lle cyntaf.

23/05/2011

Protestio fel Sosialwyr v protestio fel Cenedlaetholwyr

Yn ystod cyfnod yr etholiad diwethaf fe gafodd Llafur llwyddiant yng Nghymru trwy addo amddiffyn Cymru rhag toriadau'r Torïaid. Fel slogan etholiadol fe lwyddodd. Fel addewid roedd o'n gelwydd dan din nad oes modd i Lafur ei wireddu!

Mae gan Llywodraeth yr Alban llawer, lawer mwy o bwerau na sydd gan Llywodraeth Cymru. Mae gan Llywodraeth yr Alban mwyafrif clir sy'n gwrthwynebu clymblaid Llundain. Ond mae Lywodraeth yr Alban yn cydnabod nad oes ganddi'r gallu i amddiffyn yr Alban rhag rhaib San Steffan!

Yr unig fodd i amddiffyn yr Alban yw trwy annibyniaeth rhag San Steffan.

Pob tro bydd yr SNP yn llwyddo i amddiffyn yr Alban, bydd yn llwyddiant i'r SNP, pob tro bydd yr SNP yn methu amddiffyn yr Alban bydd yn achos dros annibyniaeth!

Yng Nghymru cawn Llafur yn cwyno, heb wneud yr achos cenedlaethol, a Phlaid Cymru yn gyd brotestio ag unoliaethwyr yn erbyn hyn a hyn o safbwynt y chwith yn hytrach nag o safbwynt yr achos cenedlaethol.

Bydd Plaid Cymru yn gwrthwynebu'r toriadau, ar y cyd a Llafur a mudiadau'r chwith. Yn cefnogi Undebau Llafur, na fydd yn cefnogi’r Blaid yn ôl; yn chwysu gwaed yn erbyn pob drwg bydd Clymblaid San Steffan yn taflu at Gymru ond yn gwneud hynny gan anghofio'r achos cenedlaethol.!

Dydy sefyll ysgwydd at ysgwydd a gweithwyr Swyddfa Pasbort Casnewydd a'r amgylcheddwyr sy'n gwrthwynebu ehangu Bodelwyddan ddim yn ddigon dda!

Os ydym am wrthwynebu cau'r swyddfa neu ehangu'r pentref mae'n rhaid inni wneud hynny o safbwynt cenedlaethol pur os ydym am ehangu'r achos Cenedlaethol!

O safbwynt Prydeinig mae cau Swyddfa Pasbort Casnewydd ac ehangu Bodelwyddan i greu tai i Saeson yn gwneud sens!

Yr unig wrthwynebiad call i'r naill neu'r llall yw’r amddiffyniad cenedlaethol; amddiffyniad nad yw'n cael ei wneud gan genedlaetholwyr hyd yn hyn.

20/05/2011

Cwestiwn Dyrys am Question Time.

Codwyd cwestiwn ar Question Time heno parthed hawl carcharorion i bleidleisio. Roedd tri o'r pedwar ar y panel yn gwrthwynebu rhoi'r bleidlais i'r sawl sydd dan glo. Safbwynt digon dechau, am wn i!

Ond!

Os nad oes gan garcharorion yr hawl i bleidleisio gan fod eu troseddau yn eu hamddifadu o'r broses wleidyddol, paham eu bod yn cael ymddangos ar raglen wleidyddol fwyaf poblogaidd Prydain Fawr? Yn bwysicach byth paham bod y tri ar y panel sydd am amddifadu carcharorion o'r hawl i chware rhan yn y broses wleidyddol wedi cytuno ymddangos ar raglen wleidyddol a oedd yn cael ei ddarlledu o garchar?

08/05/2011

Is Etholiad Dwyfor Meirion 2013!

Wedi'r siwnami gwleidyddol yn yr Alban, diddorol yw gweld sut mae'r ddwy blaid a gollodd fwyaf wedi ymateb. Mae Tavish Scott, o ran y Democratiaid Rhyddfrydol wedi syrthio ar ei gleddyf yn syth , ac wedi cyhoeddi ei ymddiswyddiad disymwth fel Arweinydd ei blaid.

Mae Iain Gray wedi dweud ei fod am ymddiswyddo o arweinyddiaeth ei blaid ym mhen y rhawg, tua'r hydref, mae'n debyg.

Mr Gray yw'r callaf o'r ddau. Cyn cael dadl fewnol am yr arweinydd nesaf i Lafur yn yr Alban, gwell yw cael dadl fewnol am be aeth o'i le, a dewis arweinydd newydd sydd a'r gallu i wirio rhai o'r camgymeriadau!

Rwyf wedi clywed ambell i gefnogwr Plaid Cymru yn awgrymu bod angen i Ieuan Wyn ystyried ei ddyfodol. Rwy'n cytuno! Mae angen arweinydd amgen ar y Blaid i'w harwain i etholiadau 2016, ond dylid disgwyl i'r llwch tawelu, dwys ystyried y camgymeriadau ac yna ddewis arweinydd newydd, yn hytrach na gwneud penderfyniad byrbwyll.

O sôn am arweinydd nesaf y Blaid, rhaid crybwyll y Tywysog Dros y Dŵr, yn ddi-os Adam yw'r bersonoliaeth debycaf sydd gan y Blaid i bersonoliaeth fawr Mr Salmond.

Yn ddi-os mae Dafydd Êl wedi cyfrannu ei orau i'r Cynulliad ac wedi gwneud ei farc ar Hanes Cymru. Mae Dwyfor Meirion yn eithaf saff i'r Blaid, bydd Dafydd yn cyrraedd oed pensiwn eleni, mae gan Dafydd rhan i chwarae dros Gymru yn Nhŷ'r Arglwyddi.

Fel etholaeth sydd yn wledig ac yn bost diwydiannol, mae'n etholaeth sy'n uno pob adain o'r Blaid - etholaeth sy'n gallu cyfarwyddo arweinydd i byls Cymru gyfan.

Ieuan Wyn i arwain y Blaid hyd is etholiad Dwyfor Meirion 2013 meddwn i.

06/05/2011

Gwarth y Blaid

Mae'n amlwg mae noson Llafur yw heddiw trwy lwyddo ymdrin a Chymru fel rhanbarth o Loegr, a bod Plaid Cymru wedi methu trwy ymdrin a Chymru fel rhan o Loegr angen mwy o genedlaetholdeb gan y Blaid!

Diffyg Cenedlaethlodeb am arwain at fethiant i'r Blaid

Bu ymgyrch y Blaid Lafur yn yr Alban a'i hymgyrch yng Nghymru yn debyg iawn, sef canolbwyntio ar Lywodraeth San Steffan; amddiffyn Cymru / yr Alban rhag toriadau'r Con Dems. Mae'r ymgyrch yn ymddangos fel un llwyddiannus yng Nghymru ond yn fethiant Llwyr yn yr Alban. Y cwestiwn mawr yw pam.

Hoffwn awgrymu mae llwyddiant yr SNP i ddarbwyllo pobl mae etholiad Albanaidd bu'r etholiad, tra bod Plaid Cymru wedi methu creu naratif cenedlaethol yng Nghymru!

Os am ail adeiladu mae'n rhaid i'r Blaid ail afael ar ei naratif cenedlaethol.

03/05/2011

Golwg ar Enfys

Fis diwethaf, dadleuodd Cai Larsen, ar Flog Golwg, y dylai Plaid Cymru fynd yn ôl i glymblaid â’r Blaid Lafur ar ôl Etholiadau’r Cynulliad. Heddiw mae Blog Golwg yn cyhoeddi fy nadleuon i dros Lywodraeth Enfys

29/04/2011

Ie'n annhymerus yn pleidleisio Llafur

Rwy'n ddiolchgar iawn i un o'm ddarllenwyr am ddanfon y sgan isod o daflen gan Christine Gwyther. Da yw gweld bod yr iaith yn ddiogel yn nwylo Llafur.

27/04/2011

Darogan Diflas

Mae darogan etholiad yn rhan o'r gêm wleidyddol mae blogwyr gwleidyddol i fod i chwarae, mae'n bryd imi ddanfon fy nghyfraniad i i'r flogosffêr. Ond mae'n un diflas tu hwnt!

Mae modd i Lafur cipio Lanelli, ond rwy'n amheus os bydd yn digwydd.

Mae modd i'r Ceidwadwyr cipio Trefaldwyn a Phen y Bont, ond Na! Nid ydwyf yn disgwyl i'r un o'r ddau digwydd.

Mae modd i Ron Davies cipio Caerffili i'r Blaid! Boddi ar ymyl y lan bydd ei hanes mi dybiaf.

Mae 'na siawns i'r Ceidwadwyr neu i Lafur ddwyn Aberconwy gan y Blaid, ond rwy'n dawel hyderus y bydd y Blaid yn dal ei afael o drwch blewyn.

Yr unig newid mewn etholaeth rwy'n ei ddarogan yw i'r Blaid Lafur cipio Blaenau Gwent gan Lais y Bobl.

Os mae prin yw'r newid yn yr etholaethau, prin bydd y newid ar y rhestr hefyd. Yn y Gogledd mae'r gobaith am y newid rhestr yn uchaf. Os bydd newid (ac rwy'n amheus) credaf fod gan yr Annibynnwr Jason Weyman (hen foi da) gwell obaith o ddisodli'r Rhyddfrydwyr na sydd gan y BNP neu UKIP; ond rwy'n disgwyl gweld Aled yn y Senedd.

Gobeithion Plaid y Saeson sy'n bwyta Vegi Burgers o ennill sedd neu ddau ar restrau'r deheubarth - dim yw dim!

Fel y rhybuddiais, darogan diflas o ddim newid!

A dim newid Llywodraeth chwaith! Bydd y Lib Dems yn ysu clymbleidio a Llafur, ond bydd Llafur yn gwybod bod clymbleidio a'r Lib Dems, megis clymbleidio a'r ConDems ac yn wenwynig; a bydd y Bolshis asgell chwith ym Mhlaid Cymru yn mynnu Cymru'n Un #Dau ac yn ymwrthod ag unrhyw sniff at Enfys.

RHYBYDD
Cyn i neb mynd i'r bwci i roi'r ffamili alowans yr y ddarogan hon, dylid nodi mae dim ond unwaith mewn pum ymgais, ers sefydlu'r blog, y bûm yn agos at ddarogan pleidlais yn gywir!

24/04/2011

Pasg Anghydffurfiol Cymreig

Dyma Ddydd y Pasg, y diwrnod pwysicaf yn y calendr Cristionogol, ac un o'r ychydig ddyddiau pan fydd neges Gristionogol yn cael ei nodi ar y newyddion.

Er gwaetha'r ffaith nad yw Cymru wedi bod yn wlad Gatholig ers yr unfed ganrif ar bymtheg a bod datgysylltiad Cymru a'r Eglwys Anglicanaidd wedi mynd heibio ei nawddegfed penblwydd, mae'n debyg bydd newyddion Cymru heddiw yn nodi neges y Pasg gan y Pab a chan Archesgob Caergaint, siawns bydd Archesgob Anglicanaidd Cymru yn cael mensh (er mwyn cydbwysedd Cymreig); ond bydd dim siw na miw yn cael ei adrodd gan arweinwyr yr anghydffurfwyr Cymreig.

Bydd y BBC, unwaith eto eleni, yn anghofio'r datgysylltu a fu rhwng gwlad ag eglwys yng Nghymru ym 1920, ac yn anwybyddu neges Pasg yr Annibynwyr, Y Bedyddwyr a'r Methodistiaid Calfinaidd a Wesleaidd.

Yn niffyg neges swyddogol gan eraill dyma neges Pasg Wesleaidd - mwynhewch yr ŵyl yn ôl eich arfer, gan gofio bod gennych yr allu i ddewis yr Iesu fel eich Gwaredwr os mae dyna’ch dymuniad.

21/04/2011

Paham fy mod wedi pleidleisio DYLID dros AV

Yr wyf wedi pleidleisio bellach, ac ar ôl dwys ystyried mi bleidleisiais DYLID o blaid y Bleidlais Amgen.

Megis yn achos refferendwm adran 4 Deddf Llywodraeth Cymru'r mis diwethaf, teimlaf imi gael fy ngorfodi i bleidleisio Ie /DYLID yn erbyn fy ewyllys oherwydd hurtrwydd y cwestiwn a ofynnwyd.

Rwy'n casáu’r system AV, dydy o ddim yn deg, dydy o ddim yn gyfrannol, dydy o ddim hyd yn oed yn sicrhau mae'r ail ddewis sy'n cael ei hethol, gan fod ail ddewis y ddwy blaid sydd ar y brig yn cael ei hanwybyddu!

O'r holl systemau tecach na Chyntaf i'r Felin dyma'r gwaethaf un, yn miserable little compromise, fel y dywedodd rhywun rhywle.

Y drwg, wrth gwrs, yw pe bawn wedi pleidleisio Na! Dim Digon Da bydda fy mhleidlais wedi ei ddwyn fel un o blaid Cyntaf i'r Felin. Pe bawn wedi ymatal fy mhleidlais byddai hynny hefyd wedi ei ddwyn fel un o ddiffyg diddordeb yn y pwnc, yn awgrymu fy mod yn ddigon hapus efo’r system bresennol.

Mi ystyriais ddifetha fy mhleidlais fel protest, ond methodd yr ymgyrch difetha magu digon o stêm i gael effaith bwrpasol, bydd nifer y pleidleisiau a ddifethwyd yn llai na'r 5% cadw ernes mewn etholiad cyffredinol.

Pleidleisio Dylid oedd yr unig fodd o ddatgan anfodlonrwydd a Chyntaf i'r Felin, yn anffodus.

Mae yna rywbeth hurt braidd mewn refferendwm ar bleidleisio'n amgen, sydd ddim yn caniatáu inni wneud dewis mwy amgen nac Ie a Na amrwd!

16/04/2011

Polisi Iaith y Ceidwadwyr

Mae yna addewid diddorol gan y Ceidwadwyr yn eu maniffesto parthed yr Iaith Gymraeg – Gweithio tuag at sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2031 a 1.5 miliwn erbyn 2051 mewn gwlad sy'n wirioneddol ddwyieithog.

Ynddo'i hun mae'n polisi digon clodwiw am wn i. Er ei fod yn hynod annhebygol y byddwyf fi dal ar dir y byw yn 2051 i longyfarch / beirniadu'r blaid ar ei lwyddiant / methiant, da o beth, ar y cyfan, yw gweld plaid yn edrych i'r hir dymor yn hytrach na dim ond i'r tymor byr.

Ond mae yna dau beth sydd yn fy mhryderu am ddiffuantrwydd y polisi.

Y peth cyntaf yw bod y ddau darged yn rhy bell i'r dyfodol. Dylid cael targedau byrdymor sydd yn profi bod y targed hirdymor yn gyraeddadwy ac yn fesuradwy. Sawl siaradwr Cymraeg ychwanegol mae'r Blaid Ceidwadol yn disgwyl bydd ym mhen y mis nesaf, ymhen y flwyddyn nesaf, cyn yr etholiad Cynulliad nesaf os yw eu polisi ar drac?

Yr ail beth sy'n fy mhryderu yw fy mod yn gallu ateb fy mhryder cyntaf!

O dderbyn mai tua hanner miliwn o bobl Cymru yn siarad y Gymraeg heddiw, a chreu graff i darged 2031 a tharged 2051 ceir llinell unionsyth, efo 25,000 o siaradwyr newydd pob blwyddyn. Sydd yn nonsens!

Os llwyddir i gael 25 mil o siaradwyr Cymraeg newydd eleni, bydd rhywfaint ohonynt yn magu teuluoedd Cymraeg, neu'n mynd i ddysgu'r Gymraeg i eraill. Bydd eu cymdogion yn mynnu addysg Gymraeg, bydd y Gymraeg yn cynyddu yn ei boblogrwydd ac ati. Gan hynny teg disgwyl i'r cynnydd erbyn 2013 fod yn uwch na 25,000 - 28,000 dweder. Nid llinell syth byddid ar y graff ond llinell herciog, sy'n arwain at filiwn a hanner o siaradwyr ym mhell cyn 2031, heb sôn am 2051.

Pe bawn yn sinig byddwn yn awgrymu bod y Ceidwadwyr wedi tynnu ffigyrau sy'n perthyn i gyfnod ym mhell du hwnt i'r tymor seneddol cyfredol, er mwyn ymddangos yn fwy cefnogol i'r iaith nag ydynt; er mwyn swcro Plaid Cymru i Glymblaid Enfys, hwyrach.

Gan nad ydwyf yn sinig rwy'n gobeithio bod gan y Ceidwadwyr manylion llawn ar gyfer y polisi, bydd yn cael eu cyflwyno, er lles yr iaith, boed mewn clymblaid neu wrthblaid. Rwy'n gobeithio bod eu graff o gynnydd cyson, yn hytrach nag un sy'n dangos llwyddiant yn magu llwyddiant, yn profi'n camgymeriad o'r ochor orau, tra byddwyf yma i'w ddathlu!

14/04/2011

Hysbys - Rali Achub S4C Bangor

Rali Achub S4C a Chefnogi safiad Heledd a Jamie, Bangor

Dydd Sadwrn, Ebrill 16 · 11:00yb - 12:00yh
Y Cloc, Bangor

Dafydd Iwan
Ieu Wyn (Bethesda)
Mair Rowlands UMCB
Bethan Williams
Adloniant - Tom ap Dan

Rali sy'n rhan o'r ymgyrch i atal cynlluniau'r Llywodraeth yn Llundain
parthed S4C. Mae Cymdeithas yr Iaith yn poeni am annibyniaeth a
chyllid S4C ar ôl i Lywodraeth San Steffan benderfynu ceisio torri ei
grant i S4C o 94% ac uno'r sianel a'r BBC.

Mae'r Rali hefyd yn gyfle i ddangos ein cefnogaeth i safiad dewr
Heledd Melangell a Jamie Bevan, a fydd yn ymddangos gerbron y llys yng
Nghaerdydd yn dilyn gweithred yn erbyn swyddfeydd y Ceidwadwyr - y
blaid sydd yn llywodraethu yn Llundain - yng Nghaerdydd dechrau mis
Mawrth.

swyddfa@cymdeithas.org - 01286 622908 01970 624

11/04/2011

Pleidlais i Lafur = Pleidlais i Middle England yn y Bae?

Mae gan Will Paterson post diddorol sy'n tynnu sylw at y ffaith bod yna tebygon amlwg rhwng darllediadau gwleidyddol y Blaid Lafur ar gyfer Senedd yr Alban, Cynghorau Lloegr a'r Cynulliad Cenedlaethol.

Nid y darllediadau ydy'r unig bethau sydd yn debyg rhwng yr ymgyrchoedd yn y tair gwlad. Prif fyrdwn dadl Llafur yn y tri etholiad yw bod bleidlais i Lafur yn fodd i amddiffyn yr Awdurdod lleol / Yr Alban / Cymru rhag ymosodiadau Llywodraeth San Steffan; sydd yn nonsens llwyr wrth gwrs. Prin yw gallu Cyngor Sir i amddiffyn ei hetholwyr rhag Llywodraeth Canolog; a heb rymoedd ariannol does dim modd i Lywodraethau Cymru a'r Alban i amddiffyn eu trigolion chwaith.

Yn wir mae record Llywodraeth y Bae o amddiffyn Cymru rhag toriadau San Steffan hyd yn hyn wedi bod yn rhestr hir o fethiannau llwyr: S4C, Swyddfa'r Trwyddedau Teithio, Sain Tathan ac ati ac ati; nid fy mod i'n beio Llywodraeth glymblaid Llafur/PC yn y Bae am y fethiannau hyn - does gan y Cynulliad dim mo'r grym i wrthsefyll toriadau canolog y ConDems; ond celwydd creulon a thwyllodrus yw honni bod pleidlais i Lafur yn Etholiadau'r Cynulliad mynd i newid y sefyllfa!

Y trydydd peth sydd yn debyg yn y tair ymgyrch yw'r penderfyniad i drin y tri etholiad fel refferendwm canol tymor ar fethiannau Llywodraeth San Steffan. Ymosod ar yr anghenfil tinflewog Torïaidd / Thatcheraidd (gan anghofio bod Llafur wedi parhau i ddilyn polisïau Thatcheraiddd a hyd yn oed wedi clodfori Thatcher yn ystod ei dymor o Lywodraeth Brydeinig ddiweddar) a chysylltu eu gwrthwynebwyr eraill a'r Torïaid.

Mae cysylltu'r Democratiaid Rhyddfrydol a'r bwystfil yn dacteg amlwg. Mae'r polisi o gysylltu'r SNP hefyd yn gwneud rhywfaint o sens; mae llawer o lwyddiannau llywodraeth leiafrifol yr SNP wedi deillio o gefnogaeth seneddol gan y Blaid Geidwadol (er bod nifer o'i fethiannau i basio mesurau wedi deillio o'r ffaith bod Llafur wedi pleidleisio gyda'r Ceidwadwyr i'w trechu). Ond mae dilyn yr un trywydd yng Nghymru yn chwerthinllyd. Iawn dydy'r Blaid heb ddweud Na! Na! Nefar i glymblaid gyda'r Ceidwadwyr ond y mae'r rhan fwyaf o'i lefarwyr wedi dweud bod hynny yn hynod annhebygol A phwy mae'r Blaid wedi bod yn bropio fynnu mewn llywodraeth am y pedair blynedd diwethaf?

Mae'n gwbl amlwg nad yw Llafur am gael ymgyrch ar gyfer budd Sir, neu er bydd yr Alban, nac er bydd Cymru. Mae'r ymgyrch Lafur yn un Prydeinig er budd y Blaid Lafur Prydeinig. Diben Llywodraeth Lafur yng Nghymru bydd i adsefydlu Lafur y DU gyfan, nid lywodraethu Cymru er budd Cymru - sefyllfa digon pwdr ynddo'i hunan! Ond os mae pwrpas Llywodraeth Lafur yn y Bae yw adfer rhywfaint o grediniaeth i Lafur Prydeinig, oni fydd yn rheoli Cymru mewn modd sydd yn gweithio - nid at fuddiannau Cymru - ond at ddant y cyn pleidleiswyr Llafur a gollwyd yn Middle England yn 2010?

10/04/2011

Ymofyn llai na'r angen

Be di pwrpas Plaid Cymru?

Wel yr ateb syml yw ennill dros Gymru, siŵr.

Yn y Refferendwm diweddaraf fe lwyddodd y Blaid i gyflawni'r hyn yr oedd pobl Cymru yn ei ddisgwyl. Cafwyd Ie dros Gymru, ENILLWYD dros Gymru! -Hwre!

A dyna broblem y Blaid yn yr etholiad cyfredol. Mae'r Blaid wedi gwneud ei waith, wedi llwyddo, wedi enill dros Gymru- "does dim mo'i angen bellach"!

Wrth gwrs mae pob cenedlaetholwr gwerth ei halen yn gwybod nad ydy'r setliad cyfredol yn ddigon da, ac mae angen brwydro am y cam nesaf! Pwerau cyfwerth a rhai'r Alban, er enghraifft! Yn anffodus mae'r cyfryngau a'r Blaid wedi bod yn dadlau mae dyna oedd cwestiwn y refferendwm am y 4 blynedd diwethaf! Fe gymerir amser i bobl sylweddoli eu bod wedi prynu mochyn mewn sach yn y refferendwm, eu bod wedi cael llai na'r hyn a dybiwyd.

Dyna fo, bydd raid i'r Blaid dioddef chwip o'i wneuthuriad ei hun yn yr etholiad hwn. Petai'r Blaid wedi cefnogi fy ymgyrch Na! Dim digon Da! Siawns byddai'r rhagolygon yn wahanol!

07/04/2011

Mae Seisnigrwydd y Gyffordd yn Hanesyddol - sioc!

Yr wyf wedi derbyn ymateb gan Cyngor Conwy parthed fy nghwynion am arwyddion stryd uniaith Saesneg sydd wedi ymddangos yn niweddar yng Nghyffordd Llandudno dyma fo:

Diolch i chi am eich neges e-bost yn ddiweddar am yr arwyddion stryd newydd sydd wedi eu gosod ar hyd Conway Road.

Mae’r arwyddion stryd newydd y cyfeiriwch atynt yn cael eu gosod yn lle’r hen rai fel rhan o gynllun i wella strydwedd yr ardal mewn ymgais i gefnogi’r gwaith o adfywio Conway Road. Mae’r arwyddion hyn yn cael eu newid i adlewyrchu’r hyn a oedd yno gynt ac mae enwau’r strydoedd yn enwau swyddogol sydd wedi bodoli ers adeg creu’r strydoedd. Mae enwau swyddogol strydoedd ym Mwrdeistref Sirol Conwy yn gymysgedd o enwau Cymraeg yn unig, Saesneg yn unig, ac weithiau dwyieithog. Er enghraifft, efallai y byddwch wedi sylwi mai enw Cymraeg yn unig sydd ar yr arwydd enw stryd newydd yn Ffordd Maelgwyn wrth i chi adael Cyffordd Llandudno tuag at gylchfan y Black Cat.

Mae’r Cyngor yn cefnogi ac yn annog defnydd o enwau Cymraeg traddodiadol ar gyfer datblygiadau newydd mewn ardal os ydynt yn briodol, ac mae’n ffafrio enwau sy’n adlewyrchu cymeriad yr ardal. Gellir gweld enghraifft o hyn ar Conway Road, lle mae enw stryd o dai newydd wedi’i henwi’n ffurfiol yn Gwel yr Afon’. Rydym yn ymwybodol fod camgymeriadau wedi ymddangos ar yr arwydd enw stryd newydd ar gyfer Gwel yr Afon, ond gallwn eich sicrhau y bydd hyn ac unrhyw bryderon eraill sy’n ymwneud ag arwyddion yn cael eu datrys yn syth.

Hefyd, fel rhan o’r Cynllun hwn, bydd yr arwyddion croeso, byrddau gwybodaeth am y gymuned, ac arwyddion cyfeirio newydd yn gwbl ddwyieithog yn unol â’n Cynllun Iaith Gymraeg.

Gobeithiaf fod hyn o gymorth i egluro’r sefyllfa.

Yn ddiffuant
Tim Pritchard

Gwêl yr Afon, gyda acen sy'n gywir nid Gwel yr Afon Tim!

Mae'n ymateb cwbl hurt - mae defnyddio CONWAY ROAD mewn llythyr Gymraeg yn brawf braidd o ba mor hurt ydyw. Mae'n gwbl amlwg mae Ffordd Conwy dylid ei ddefnyddio wrth gyfeirio at y lôn yn y Gymraeg (a Conwy Road yn y Saesneg hefyd mae Conway wedi hen chwythu ei blwc)!

Mae dadlau mae enwau hanesyddol yw Nant y Gamer Road, a bod Ffordd Nant y Gamer yn annerbyniol yn awgrymu nad oedd Cymry Cymraeg y Gyffordd yn ymwybodol mae Ffordd yw'r gair Cymraeg am Road!

Mae gwneud yr esgus bod enwau strydoedd wedi bodoli ers adeg creu’r strydoedd sef adeg pan oedd y Gymraeg yn cael ei ddilorni ac adeg pan oedd pobl am weld y Gymraeg yn cael ei ladd yn un warthus!

A hyd yn oed os yw dyn yn derbyn dadl Tim mae Osborne Road yw enw hanesyddol swyddogol Ffordd Osborne, ydy o, wir yr, yn disgwyl i ni dderbyn mae Car Park yw enw hanesyddol y Maes Parcio sydd yno?

06/04/2011

Disunited Anti-Welsh Llafur

Pan waelais i'r poster United and Welsh ar FlogMenai am y tro cyntaf, fy nheimlad oedd un o ddicter a chenfigen.

Dyma boster gan grŵp all-bleidiol yn awgrymu sut i bleidleisio yn dactegol er mwyn sicrhau nad yw Llafur yn cael goruchafiaeth ar wleidyddiaeth Cymru eto eleni. Pam fod copi (dienw) wedi ei ddanfon i FlogMenai ond nid i mi ffor ff... sec?

Pe bawn wedi cael yr e-bost di enw a dderbyniwyd gan FlogMenai, mi fyddwn wedi llyncu'r abwyd ac wedi ei gyhoeddi fel ymgyrch go iawn a oedd yn llawn haeddu ei gefnogi.

Y mae'n gwbl amlwg, bellach, mae bwriad danfon y post at FlogMenai, yn unig, o flogwyr Cymru oedd er mwyn i Cai llyncu'r abwyd a chyhoeddi ei gefnogaeth llwyraf i'r ymgyrch o bleidleisio i'r Ceidwadwyr mewn sawl etholaeth. Diolch byth, fe welodd Cai gwendidau'r ddadl, a'i chondemnio.

Pe bai Cai wedi llyncu'r abwyd mi fyddai'r Blaid Lafur wedi cynhaeafu'r ffaith bod prif blogiwr y Blaid wedi cefnogi'r fath gachu - heb ots dyna oedd y bwriad; hwyrach bod y bwriad yn fwy eithafol byth sef ceisio gorfodi'r Blaid i ddiarddel Cai o'u restr o gefnogwyr blogiawl - neu wneud prif blogiwr Plaid Cymru yn embaras i'r Blaid!

Diolch byth eu bod wedi methu!

Caru neu gasáu BlogMenai, mae ei gyfraniad i fyd blogio yn y Gymraeg yn un enfawr. Mae ymgais y Blaid Lafur i'w danseilio mewn ffordd dan din, yn hytrach na chreu blog Llafur Cymraeg o safon i ddadlau yn ei erbyn yn adrodd cyfrolau am eu hagwedd tuag at yr Iaith Gymraeg!

Ond os ydy adran triciau budron y Blaid Lafur am hysbysu nad oes ganddynt obaith yng Ngorllewin Caerdydd, Gorllewin Caerfyrddin, Caerffili, Glyn Nedd, Gogledd Caerdydd, De Clwyd, Gorllewin Clwyd, Bro Morgannwg, Gwyr, Brycheiniog a Maesyfed, Canol Caerdydd, Gorllewin Casnewydd a Dwyrain Abertawe - pa hawl sydd gyda fi i anghytuno a'u hasesiad?

30/03/2011

Rhywbeth yn drewi yn y Gyffordd

Ers fy mhost diwedd yr wythnos diwethaf parthed arwyddion uniaith Saesneg yn cael eu gosod yng Nghyffordd Llandudno, mae Cyngor Conwy wedi gosod un arwydd dwyieithog yn y pentref – chware teg iddynt!

Yn anffodus, mae'n anghywir!


Hyd y gwyddwn Brie Fart, yw'r hogla sy'n deillio o fwyta gormod o gaws cryf, yn hytrach na statws cyfreithiol lôn yng Ngogledd Cymru

29/03/2011

Cari On Elecsiwn Cymru

Yn ôl rhaglen digon chwit chwat ar ITV parthed etholiadau'r Cynulliad neithiwr mae yna 5 wythnos i fynd cyn bwrw pleidlais. Ar un wedd mae hynny'n anghywir. Mae nifer cynyddol o bobl yn defnyddio'r bleidlais post bellach, bydd y pleidleisiau post yn mynd allan tua phythefnos cyn i'r blychau agor yn y gorsafoedd pleidleisio. Sy'n golygu mae tair wythnos a diwrnod sydd, cyn i'r pleidleisiau cyntaf cael eu bwrw.

Efo dim ond 3 wythnos i fynd cyn i nifer ohonom bleidleisio lle mae'r bwrlwm etholiadol? Ble mae'r taflenni, y posteri, y cnoc ar y drws , yr alwad ffôn? Pa le mae'r blogiau, y trydar y tudalennau Gweplyfr?

Hyd yn hyn yr wyf wedi derbyn un daflen yn fy annog i bleidleisio i'r Democrat Rhyddfrydol (uniaith Saesneg ar wahân i un paragraff byr sy'n addo cefnogi annibyniaeth S4C - addewid a dorrwyd neithiwr gan Arglwyddi'r Lib Dems); ac yr wyf wedi gweld car UKIP yn mynd heibio fy nhy heb gorn siarad (be ddigwyddodd i'r cyrn etholiadol?)

Rwy'n byw mewn etholaeth lle mae gan dair o'r pum brif blaid gobaith i gipio'r sedd, ond yr unig ddwy sy'n ymgyrchu yw'r ddwy heb obaith mul!

Hurt Botas, sefyllfa sydd a mwy o ffars yn perthyn iddi na ffilm Cari On!

28/03/2011

Seisnigrwydd Undeb Credyd y Gogledd

Rwy'n rhannu siom Plaid Wrecsam a Blog Menai am Seisnigrwydd yr Undeb Credyd newydd ar gyfer Gogledd Cymru. Ond yn wahanol i fy nghyfeillion blogawl nid ydwyf am annog pobl i gysylltu â'r Undeb i gwyno.

Mudiadau cydweithredol, cyd-gymorth yw'r Undebau Credyd, maent wedi bod yn hynod lwyddiannus wrth roi cymorth i rhai o'r bobl fwyaf difreintiedig i reoli eu cyllidebau trwy gynnig benthyciadau fforddiadwy ac annog cynilo.

Mae llawer o lwyddiant yr Undebau Credyd yn perthyn i'r ffaith eu bod yn cael eu cynnal, ar y cyfan, gan wirfoddolwyr sy'n cynnig amser ac arbenigedd i'r achos.

Os am weld Cymreigio'r Undeb newydd yn y gogledd, gai awgrymu bod cefnogwyr y Gymraeg a'r mudiad Undebau Credyd yn cysylltu ag Undeb Credyd Gogledd Cymru, nid er mwyn cwyno, ond er mwyn cynnig cymorth ieithyddol iddynt!

25/03/2011

Arwyddion Saesneg Cyngor Sir Conwy

Er gwaetha'r hinsawdd economaidd garw mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy wedi cael hyd i ddigon o arian i gyfnewid pob un arwydd stryd ym mhentref Cyffordd Llandudno, mae'r Gyffordd yn bentref gweddol o faint, gan hynny byddwn yn amcangyfrif bod tua deugain o arwyddion newydd wedi eu gosod yno a phob un ohonynt yn uniaith Saesneg.

Roeddwn yn credu bod yr ymgyrch dros arwyddion dwyieithog yn y gogledd orllewin wedi ei hennill yn ôl yn y saithdegau, mae'n amlwg fy mod i'n anghywir a bod angen twrio yng nghefn y sied i ganfod yr hen bot paent gwyrdd yna eto.

From Hen Rech Flin

Diweddariad.
Mae'r cynllun gosod arwyddion yn rhan o Gynllun Gwella Strydwedd gwerth £400,000 i Ffordd Conwy, fel rhan o waith adfywio parhaus Cyffordd Llandudno.

Gellir dweud eich dweud am y cynllun trwy gysylltu ar:
Ffôn: 01492 576128

E-bost:llandudnojunction@conwy.gov.uk

Llythyr:
Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy, Tîm Cadwraeth ac Adfywio, Swyddfeydd Dinesig, Bae Colwyn, LL29 8AR

Wêls Wân Tŵ - Dim Diolch!

Ar drothwy ei chynhadledd mae arweinydd Plaid Cymru wedi dweud wrth Golwg 360 ei fod yn annhebygol y bydden nhw’n gallu dod i gytundeb â’r Ceidwadwyr neu’r Democratiaid Rhyddfrydol yn dilyn Etholiadau’r Cynulliad.. Rwy'n methu deall pam!

Mater o farn yw pa mor onest oedd y Blaid ar y pryd, ond ar ôl etholiad 2007, roedd yna awgrym cryf bod modd creu clymblaid enfys gwrth-Lafur, yn cael ei harwain gan Blaid Cymru. Be sydd wedi newid ers hynny?

Yr ateb syml, wrth gwrs, yw mai'r Blaid Geidwadol, bellach, yn brif blaid, Llywodraeth San Steffan mewn clymblaid a thrydydd lliw'r enfys, sef y Democratiaid Rhyddfrydol. Byddwn yn tybio bod hynny yn rheswm o blaid ail adfer y posibilrwydd o glymblaid enfys! Wedi'r cwbl un o brif ddadleuon yr achos dros Gymru'n un oedd y byddai modd cael consesiynau o San Steffan, yn ogystal â chytundebau yn y Bae, o gynghreirio a phlaid llywodraeth Llundain.

Mae angen symudiadau o San Steffan o hyd ar Gymru os yw datganoli am esblygu, ac ar hyn o bryd y Ceidwadwyr a'r Rhyddfrydwyr yw'r rhai sy'n gallu cynnig y fath consesiynau, ac y maent y debycach o'u cynnig i Lywodraeth Enfys nag i Gymru'n Un #2!

Mae Ieuan yn cyfiawnhau ymwrthod a ddêl gyda'r Ceidwadwyr a'r Rhyddfrydwyr trwy ddweud Mae angen fformiwla ariannu deg i Gymru, ac yn sicr nid dyna y mae Fformiwla Barnett yn ei gynnig. Ond pa Gynghrair yn y Cynulliad sydd yn fwyaf tebygol o fynd i'r afael a'r fath achos; cynghrair a'r Blaid Lafur neu gynghrair a phleidiau Llywodraeth San Steffan?

Y gwir yw bod syniad yr Enfys wedi ei drechu yn 2007 gan chwith eithafol y Blaid, nad oeddent byth bythoedd am weld Plaid Cymru yn clymbleidio a Bwystfil Tinflewog y Blaid Ceidwadol o dan unrhyw amgylchiadau, a'r un bobl sydd y tu cefn i ddatganiad Ieuan Wyn nad oes gobaith i'r Blaid cytuno ag Enfys eto.

I mi'r Fwystfil Tinflewog yng Ngwleidyddiaeth Cymru, casawyr pob dim sydd yn dda yn ein traddodiad gwerinol Cymreig a Chymraeg, yw'r Blaid Lafur.

Mae Cymru wedi dioddef o dan ganrif o hegemoni Llafur a'i chasineb tuag at ein hiaith a'n cenedl, mi fyddwn wrth fy modd pe bai ei gafael unbenaethol ar ein gwlad yn cael ei thorri unwaith, os nid am fyth.

Rwy'n casáu’r Blaid Lafur a chas perffaith o herwydd bod y Blaid Lafur wedi dangos cas perffaith tuag at hunaniaeth Gymreig a'r Iaith Gymraeg am dros ganrif, ac y mae'n parhau i'w wneud.

Os mae bwriad Plaid Cymru yw ymladd yr etholiad ar bolisi o Wêls Wân Tŵ - a llyfu tin y fwystfil Llafur - bydd fy mhleidlais i yn y bin yn hytrach nag yn y post.

18/03/2011

Polau a Gwirioneddau

Un o'r pethau nad ydwyf yn hoffi am bolau piniwn, yw'r ffaith eu bod yn gallu dylanwadu ar wleidyddiaeth yn ogystal â mesur y tymheredd gwleidyddol.

Ar hyn o bryd mae'r polau piniwn yn awgrymu bod y Democratiaid Rhyddfrydol yn y cac, yn colli cefnogwyr rhif y gwlith. Pe bawn i'n hanner feddwl bwrw pleidlais i'r Rhyddfrydwyr ym mis Mai, mae'r polau yn dweud wrthyf mae afradu pleidlais byddai hynny, gwell byddid mynd gyda hanner arall fy meddwl a phleidleisio Llafur (dyweder). Yn hynny o beth mae polau yn gallu bod yn broffwydoliaethau sy'n gwireddu eu darogan eu hunnain (self fulfilling prophecies).

Cyn i ITV Cymru dechrau ar ei chyfres o bolau YouGov misol tua dwy flynedd yn ôl, roedd polau piniwn Cymreig yn andros o brin ac yn uffernol o anghywir.

Chware teg i YouGov roedd ei phôl diweddaraf ar ganlyniad y refferendwm yn agos iawn i'r canlyniad o ran canran y bleidlais IE a Na, er yn bell iawn ohoni o ran faint y bleidlais:

YouGov IE 67% Canlyniad 63.5%
YouGov Na 33% Canlyniad 36.5%
YouGov faint y bleidlais 56% Canlyniad 35.2%

Mae hyn yn awgrymu bod polau Cymreig yn gwella, ond eto dim yn berffaith o bell ffordd. Fel y nodais uchod mae polau perffaith yn gallu effeithio yn andwyol ar wleidyddiaeth, mae polau amherffaith yn gallu bod yn fwy andwyol.

Yn y cyd-estyn yna mae post diweddar ar Political Betting yn hynod ddadlennol!

Dydy pôl ddim yn cael ei gynnal trwy ofyn i fil o bobl sut ydynt am bleidleisio ac yna'n cyhoeddi'r canlyniad noeth. Mae'r polwyr yn gofyn cwestiynau amgen er mwyn pwyso'r canlyniadau. Os yw deg y can't o'r boblogaeth yn ennill mwy na hyn a hyn, ond bod ugain y cant o'r ymatebwyr yn ennill mwy na'r swm priodol, bydd gwerth eu pleidlais yn cael eu pwyso fel hanner pleidlais, er enghraifft.

Mae'r ffigyrau heb eu pwyso, a'r rheswm am eu pwyso ar Political Betting yn achos o fraw i Blaid Cymru. Mae'n debyg mae sawl sy'n darllen y Daily Mirror yw un o'r cwestiynau. Ar ôl ffars y Welsh Mirror yn 1999, prin bydd y Pleidwyr bydd yn cefnogi'r rhecsyn.

Un o'r pethau sydd yn cynyddu pwysau'r Blaid yw diffyg panelwyr sy'n gefnogol o'r Blaid.

Nid ydwyf am geisio gwyro YouGov, ond byddwn yn awgrymu bod angen i lawer mwy o gefnogwyr Plaid Cymru i gofrestru a'r safle yn fuan, a'u bod yn nodi wrth ymuno eu bod yn ddarllenwyr brwd o'r Sun a'r Mirror.

Gellir gwneud cais i ymuno a'r panel trwy glecio YMA

17/03/2011

Busnesa yn yng Ngwleidyddiaeth eich cymdogion?

Yn ôl Llais y Sais
Welsh and Scottish MPs could be barred from voting on laws which impact only on England, the Government said today.

Welsh Secretary Cheryl Gillan said a commission examining whether MPs should be stopped from having a say on issues which do not affect their constituents would be set up later this year.
Unrhyw un arall yn gweld doniolwch y ffaith mae AS Chesham ac Amersham sydd wedi gyhoeddi'r fath datblygiad?

15/03/2011

Amser Cychwyn yr Ymgyrch ar Gyfer Mai 5ed?

Dyma ddarllediad gwleidyddol cyntaf yr SNP ar gyfer etholiadau mis Mai.



Difyr iawn, yn gwneud ei bwynt, ond a ydy'r Deus ex Machina ar y diwedd yn awgrymu bod Salmond yn fwy na wleidydd? Ych a fi braidd!

Ond os yw ddarllediad cyntaf yr SNP wedi ei ddarlledu, pam nad oes darllediadau gan bleidiau Cymru wedi eu darlledu eto?

Mae'r ddau etholiad ar yr un dwthwn, wed'r cwbl, a phrin yw'r amser sydd ar ôl i berswadio bobl!

05/03/2011

Derbyn y canlyniad yn raslon

Fel yr unig un i wneud cais am statws ymgyrchydd swyddogol fel arweinydd yr ymgyrch NA yn y Refferendwm, yr oeddwn yn hynod siomedig o glywed Rachel Banner yn gwneud ymateb ar ran yr ymgyrch Na, wedi cyhoeddi'r canlyniad yn y Senedd, tra nad oeddwn i, hyd yn oed, wedi derbyn gwahodd i'r cyfrif!

Pe bawn wedi cael gwahodd i fod yn bresennol ac i ymateb; dyma'r hyn byddwn wedi ei ddweud:

Rwy'n Llongyfarch yr Ymgyrch Ie ar fuddugoliaeth ysgubol.

Wir yr! Yr oedd ambell i gyhoeddiad yn sioc imi! Nid oeddwn yn disgwyl i'r canlyniad Ie i fod mor bendant ac mor glir. Mae canlyniadau yn llefydd megis Sir y Fflint, Sir Ddinbych, Powys a hyd yn oed yn Sir Fynwy (lle mae 321 o bleidleiswyr a anghofiodd i bleidleisio Ie ddoe yn cicio eu hunain heddiw) yn syfrdanol, ac ymhell tu hwnt i'r hyn yr oeddwn yn ei ddisgwyl.

Hoffwn ddiolch i'r chwarter miliwn o bobl a bleidleisiodd o blaid fy ymgyrch Na! Dim Digon da! Yr oeddwn yn gwybod fod llawer yn cydsynio nad oedd cwestiwn y refferendwm yn un gymwys; nad oedd yn cynnig cydraddoldeb gyda Senedd yr Alban na Chynulliad Gogledd Iwerddon, ond nid oeddwn wedi disgwyl cymaint â chwarter miliwn o bobl i gytuno â mi yn y blwch pleidleisio.

Yr wyf yn cydymdeimlo a'r 65% o etholwyr Cymru a ddewisodd beidio â phleidleisio oherwydd bod yr hyn a oedd yn cael ei gynnig mor ansylweddol fel eu bod yn teimlo nad oedd unrhyw werth pleidleisio o'i blaid nac yn ei herbyn. Rwy'n rhoi sicrwydd 100% fod yr ymgyrch yn dechrau nawr i wneud y refferendwm nesaf (yn 2012, os nad yn gynt) yn un bydd yn cynnig opsiwn gwerth mynd allan i bleidleisio Ie drosti!

04/03/2011

a chanlyniad Cymru gyfan

Cymru
IE 517,132 63.5%
Na 297,380 36.5%

Caerdydd o'r diwedd

Caerdydd
Ie 53,427 61%
Na 33,606 39%
35% wedi pleidleisio

Gwynedd efo'r pleidlais Ie uchaf

Gwynedd
Ie 28,200 76%
Na 8,891 24%
43% Wedi Pleidleisio

Mynwy yn dweud Na o 320 pleidlais

Mynwy
Ie 12,381 50%
Na 12,701 50%
38% Wedi pleidleisio
Mwyafrif Na o 320

Cymru yn Dweud IE – canlyniadau Caerfyrddin a'r Rhondda

Caerfyrddin
Ie 42,979 71%
Na 17,712 29%
Wedi Pleidleisio 44%

Rhondda Cynon Taf
Ie 43,051 71%
Na 17,834 29%
Y trothwy o 402,594 wedi ei groesi

Canlyniad Torfaen, Ceredigion, Pen y Bont

Torfaen
Ie 14,655 63%
Na 8,688 37%
34% Wedi Pleidleisio

Ceredigion
Ie 16,505 66%
Na 8,412 34%
44% Wedi pleidleisio

Pen y Bont ar Ogwr
Ie 25,063 68%
Na 11,736 32%
35% wedi Pleidleisio

Bron yna!

Canlyniad Caerffili Bro Morgannwg

Caerffili
Ie 28,431 64%
Na 15,751 35%
35% wedi pleidleisio

Bro Morgannwg
Ie 19,430 53%
Na 17,551 47%
40% wedi pleidleisio

Sioc o'r Fflint

Y son bod Fflint am ddweud Na yn bell ohoni!
Ie 21,119 62%
Na 12,913 38%
Wedi Pleidleisio 29%

Canlyniad Merthyr Catell Nedd

Merthyr Tudful
Ie 9,136 69%
Na 4,132 31%
Wedi pleidleisio 30%

Castell Nedd
Ie 29,957 73%
Na 11,079 27%
Wedi Pleidleisio 38%

Canlyniad Abertawe Powys

Abertawe
Ie 38 496 61%
Na 22,409 37%
33% Wedi pleidleisio

Powys
Ie 21,072 52%
Na 19,730 48%
40% Wedi pleidleisio

Canlyniad –Ynys Môn, Casnewydd, Conwy, Penfro

Canlyniad –Ynys Môn
Ie 14,011 65%
Na 7,620 35%
(ac wyth wedi pl;eidleisio i'r ddwy ochr0
44% wedi pleidleisio

Casnewydd
Ie 15,983 55%
Na 13,204 45%
28% wedi pleidleisio

Conwy
Ie 18,368 60%
Na 12,390 40%
34% Wedi Pleidleisio

Sir Benfro
Ie 19,600 55%
Na 16,050 45%
385 Wedi pleidleisio

Canlyniad –Wrecsam

Canlyniad –Wrecsam
Ie 17,606 64%
Na 9,863 36%
27% wedi pleidleisio

Canlyniad -Sir Ddinbych

Sir Ddinbych
34% wedi bwrw pleidlais
Ie 15, 793 62%
Na 9,742 38%

Canlyniad cyntaf- Blaenau Gwent

Canlyniad cyntaf- Blaenau Gwent
Ie 11,869 69%
Na 5,366 31%

Sïon

75% o blaid Ie yng Ngwynedd a Merthyr Tudful;
51% Ie ym Mynwy;
Caerfyrddin 65%,
Ceredigion 70% Ie;
Aberconwy 60%,
a phleidlais Na o drwch y blewyn yn Sir y Fflint
Ie ym mhell ar y blaen ar Fôn

Diweddariad Y BBC yn awgrymu gallasai Caerfyrddin bod rhwng 70 a 80% Ie
Diweddariad 11:55 Wrecsam 60%

Yr Ymgyrch Na wedi ildio'n barod

Mae Syr Eric Howells ar S4C a Rachel Banner ar BBC Cymru ill dau wedi cydnabod bod yr ymgyrch Na wedi colli!

Cwestiwn am bwerau newydd

Cwestiwn, dylwn i wybod yr ateb iddi hwyrach, fel un sy'n ymddiddori yng ngwleidyddiaeth Cymru; ond os bydd pleidlais Ie heddiw, pryd fydd y Cynulliad yn cael defnyddio eu hawliau newydd? Dydd Llun? Ymhen y mis? Ar ddechrau'r Cynulliad newydd mis Mai? Does gen i ddim cof o glywed unrhyw un yn dweud yn union pa bryd y daw'r hawliau newydd yn "fyw".

Rhagolygon Cynharaf

Yn ôl yr hyn rwy'n clywed bu'r nifer o'r rhai a drafferthodd i bleidleisio yn Aberconwy yn amrywiol iawn; cyn lleied a 20% mewn ambell i ward arfordirol Seisnig a hyd at 50% mewn rhai o'r wardiau gwledig Cymreig. Mae Radio Cymru yn adrodd mae tebyg yw'r sïon yn Sir Fôn, efo canrannau uwch i'w gweld yn pleidleisio yn y pentrefi Cymreiciaf gyda'r ardaloedd llai Cymreig a chanran digon chwit chwat yn pleidleisio. Os yw'r tueddiad yma'n cael ei adlewyrchu trwy Gymru gyfan, mae'n argoeli’n dda ar gyfer y bleidlais Ie!

Bydd y cyfrif yn dechrau ymhen yr awr; cawn weld os ydy'r sïon am y niferoedd yn gywir tua 10:00am

27/02/2011

Cwestiwn dyrys am ferched posh

Wrth chwilota trwy Wicipedia (Cymraeg) cefais hyd i erthygl ar Gapel Celyn. Yn yr erthygl gwelais fod cyfrannydd o'r enw Pwyll, wrth son am yr ymgyrch i gadw'r cwm rhag y dŵr wedi cyfeirio at ferch DLlG fel yr Arglwyddes Megan Lloyd George, mae hyn yn anghywir, rhaid oedd ei gywiro Y Fonesig Megan Lloyd George sy'n gywir!

Ond wrth ei gywiro, roedd gwneud y fath gywiriad yn fy nharo fi fel peth od ar y diawl i'w wneud!

Ar y cyfan dydy'r Cymry ddim yn rhoi fawr o bwys ar radd gymdeithasol!

Yn ôl stori apocraffal yr wyf wedi ei glywed (rhywbeth wnaeth Wil, frawd y cyn Brif Weinidog, dweud wrth fy nhaid, yn ôl y son), fel Lloyd yr oedd DLlG yn cael ei adnabod yn blentyn, yn hytrach na David. Roedd gweision sifil Llundain yn ffieiddio at y ffaith bod pobl Cymru mor hy ag i gyfarch y gweinidog fel Mr Lloyd (enw cyntaf) a George (cyfenw) yn yr un modd a byddent yn cyfarch Robart Jones fel Mr Robart Jones; fel eu bod wedi troi Lloyd-George yn enw dwbl! Gwir neu beidio mae bodolaeth y stori yn dangos cred cyffredinol am agwedd y Cymry tuag at statws.

A dyma'r dryswch, o dderbyn pa mor ddi-hid ydym tuag at statws, pam fod y Gymraeg yn gwahaniaethu wrth gyfieithu'r gair Lady i wanhaol raddau?

Lady - Aelod benywaidd o Dy'r Arglwyddi, neu wraig i aelod o Dy'r Arglwyddi yw'r Arglwyddes.

Lady - Teitl cwrtais i ferch Ardalydd neu Iarll yw Y Fonesig.

Lady, gwraig i Farchog "Syr" – Y Ledi.

Pam bod rhaid i ni fod mor barticiwlar, pan nad oes ots gan y Saeson, sydd yn cyfrif statws yn beth llawer pwysicach, gwahaniaethu o gwbl rhwng y wahanol raddau o Ladys?

19/02/2011

Pa bryd caf wybod pwy yw fy AC newydd?

Yn ôl y son ymysg sylwadau ar flog Gohebydd Gwleidyddol BBC'r Alban bydd y cyd daro rhwng pleidlais refferendwm y Bleidlais Amgen a Phleidlais i Senedd yr Alban yn golygu gohirio cyhoeddi pwy sydd wedi eu hethol i Pàrlamaid na h-Alba hyd y Sadwrn wedi'r pôl.

Mae'n debyg bod pleidlais y refferendwm am gael ei gyfrif yn ystod y dydd ar Ddydd Gwener Mai'r 6ed.

Gan fod cwestiwn y refferendwm yn un Prydeinig mae'n goruchafu unrhyw bleidlais ranbarthol yng Nghymru a'r Alban neu bleidlais gymunedol yn Lloegr, a bydd dim hawl cyfri'r pleidleisiau rhanbarthol / lleol cyn cyfri'r bleidlais refferendwm ar ddydd Gwener, a gan hynny bydd y bleidlais ar gyfer Senedd yr Alban, Cynulliad Cymru a rhai cynghorau yn Lloegr yn cael eu gohirio i'r Sadwrn!

Rwy'n gobeithio nad yw hyn yn wir. Llai na flwyddyn yn ôl, y Ceidwadwyr a'r Rhyddfrydwyr oedd mwyaf uchel eu cloch yn erbyn y syniad o ohirio cyfrif pleidlais San Steffan y bore wedyn fel Sarhad ar Ddemocratiaeth!

Rwy'n cydnabod mae mwynhad y sioe sydd yn gwneud i fi ffafrio’r syniad o gyfrif dros nos. Does dim byd sy'n gynhenid ddrwg mewn cyfri'r bore nesaf, ond mae cyfrif deuddydd ar ôl y bleidlais yn perthyn i'r cyfundrefnau mwyaf llwgr ffug democrataidd yn y byd.

Nid ydwyf am awgrymu, pe bai cyfrif y Cynulliad yn cael ei ohirio tan y Sadwrn, y byddai'n arwain at ffug na thwyll - rwy'n ddigon ffyddiog yn y drefn i gredu na fyddai! Ond mae'n rhaid i wlad wir ddemocrataidd profi ei ddemocratiaeth trwy beidio a gochel y cyfle am dwyll. Gohirio cyfrif yw brif arf ffugio democratiaeth yn rhai o wledydd mwyaf orthrymol y byd!

Dydy pleidleisio Dydd Iau a chyfrif dydd Sadwrn dim yn creu argraff o ddemocratiaeth ddidwyll – mae'n rhad gochel rhagddi!

14/02/2011

Ie Dros Rygbi

Er gwaethaf ymdrechion gorau Ie Dros Gymru ac Untrue Lies nid yw'n ymddangos bod llawer o frwdfrydedd wedi ei chodi dros drafod y manteision a'r anfanteision o symud i ran pedwar o Ddeddf Llywodraeth Cymru (2006).

Ond mae yna un cwestiwn gellir ei gwarantu i godi pwysau gwaed pobl Cymru a'u rhannu i ddwy garfan brwd ac angerddol eu barn pob amser; sef: Beth yw Gêm Genedlaethol Cymru - Rygbi neu Pêl-droed?

Trwy gael ei arwain gan Brif Weithredwr Undeb Rygbi Cymru a thrwy ei defnydd gormodol o ddelweddau rygbi, ydy Ie Dros Gymru mewn perygl o sgorio yn eu rhwyd eu hunain trwy ddieithrio'r rhai a fyddai'n pleidleisio pêl-droed mewn pleidlais ar y cwestiwn wir dyngedfennol?



02/02/2011

Pleidlais Dan Glo

Yn ôl y BBC bydd Carcharorion yng Nghymru yn cael pleidleisio yn etholiadau'r Cynulliad. Yn bersonol rwy'n cytuno a'r egwyddor o garcharorion yn cael yr hawl i bleidleisio, oni bai eu bod wedi eu carcharu am wyrdroi etholiadau.

Ond mae'r datganiad bod carcharorion YNG Nghymru yn cael pleidleisio yn peri dryswch imi.

A fydd carcharorion Cymreig o ogledd a chanolbarth Cymru sydd yn y carchar ym Manceinion, yr Amwythig, Lerpwl ac ati yn cael pleidleisio? A fydd carcharorion o Loegr sydd heb unrhyw gysylltiad â Chymru mond bod y gyfundrefn wedi eu danfon i Abertawe, Caerdydd neu Ben-y-Bont yn cael pleidleisio?

Gan nad oes carchar i fenywod yng Nghymru a oes achos Swffragét newydd yn codi yng Nghymru? Dynion o garcharorion yn cael pleidleisio yn etholiadau'r Cynulliad ond merched o garcharorion yn cael eu hamddifadu o'r bleidlais?

Does geni ddim syniad sut mae trefn rhoi pleidlais i garcharor am weithio, ac er Gwglo nid ydwyf dim callach. Os yw carcharorion unigol am gael pleidlais post yn seiliedig ar eu cyfeiriad cartref cyn eu dedfryd, iawn! Ond mae'r syniad bod carchar cyfan yn gallu gwneud gwahaniaeth mewn un etholaeth braidd yn wrthyn; a'r syniad bod carcharorion o'r Gogledd yn cael eu hamddifadu o bleidlais oherwydd ein bod yn cael ein hamddifadu o garchar yn y Gogledd yn fwy gwrthun byth

27/01/2011

Dim Sesh £70K!

Yn anffodus mae'r Comisiwn etholiadau wedi gwrthod fy nghais i fod yn arweinydd swyddogol yr Ymgyrch Na yn y refferendwm ar hawliau deddfwriaethol y Cynulliad.

Pe bawn wedi ennill fy mwriad oedd llyncu'r £70K o nawdd gwladol (yn gwbl gyfreithlon) mewn cyfarfodydd meddwol i drefnu'r ymgyrch. Ond oherwydd penderfyniad gwbl afresymol ac ysgeler y Comisiwn bydd dim modd imi drefnu'r fath seshus mwyach. Damnia!

Esgus gwael y Comisiwn dros ymwrthod a fy nghais oedd nad oedd fy nghais yn ddigonol gynrychioli ymgyrchwyr Na. Rwy'n anghytuno'n llwyr!

Rwyf yn hollol ffyddiog y bydd y mwyafrif o'r rhai sydd yn pleidleisio Na a'r mwyafrif o'r sawl sydd yn ymatal eu pleidlais yn gwneud hynny oherwydd iddynt gael eu hysbrydoli gan fy ymgyrch Na! Dim Ddigon da! Wedi'r cwbl, er gwaethaf cael ei wrthod, dyma'r unig ymgyrch digon hyderus ei neges i wneud cais am gydnabyddiaeth swyddogol. A phan fydd y gwrth Gymreig yn cwyno hyd at syrffed am y ddegawd nesaf am faint y mwyafrif a'r niferoedd a bwriodd pleidlais, mi fyddwyf yn manteisio ar bob cyfle i'w hatgoffa o'r ffaith ddiymwad mae Na! Dim digon da oedd yr unig ymgyrch i godi ei ben uwch y pared!

Roeddwn wedi meddwl poeri fy nymi allan o'r pram fel protest at benderfyniad annheg y Comisiwn a chroesi’r llawr at yr ymgyrch Ie. Ond wedi darllen ymateb yr ymgyrch Ie i'r penderfyniad yr wyf yn ystyried newid fy meddwl.

Mae'r ymgyrch Ie am barhau fel ymgyrch swyddogol, sef yr unig ymgyrch sydd yn cyd-gynrychioli’r holl gyrff ac unigolion sydd yn dymuno gweld ymateb cadarnhaol yn y Refferendwm. Penderfyniad call, dilys a digon teg. Ond y rheswm am ail-feddwl a pharhau a'm hymgyrch Na yw awgrym Ie Dros Gymru Cyf ar sut i drin y gwahanol leisiau Na:
Bydd ymgyrchwyr ‘Ie’ yn parhau i weithio gyda’i gilydd trwy Ie dros Gymru i gyflwyno neges gyson ac i weithio gyda’r cyfryngau, ond does dim arweiniad cydnabyddedig gan yr ymgyrch ‘Na’, felly ni ddylid trin yr un grŵp unigol gydag unrhyw fath o flaenoriaeth dros y pleidiau ymylol eraill sy’n ymgyrchu dros bleidlais Na. Mae gan bob grŵp yr hawl i gydraddoldeb, hyd yn oed os nad yw eu gwahanol safbwyntiau yn help i wneud pethau’n eglur.
Hynny yw, cafodd True Wales eu cyfle ar Dragon's Eye yr wythnos diwethaf, tro'r Lwnis yw heno a fy nhro i fydd wythnos i heno!

Syniad gwych, hollol resymol a hollol deg!

Rwy'n amcangyfrif dau ymddangosiad ar Dragon's Eye, Waterfront a Politics Show Wales, o leiaf un ar Question Time, un arall ar Sunday Supplement a chael bod yn un o Bobl Beti (rhaid gwneud gwleidydda'n ysgafn weithiau).

Gan nad oes Cymro Cymraeg rhugl ar gael gan y Lwnis na True Wales rwy'n bagio pob un rhifyn o Hawl i Holi, Dau o'r Bae a Phawb a'i Farn o hyn hyd ddyddiad y refferendwm a thua dwsin o gyfweliadau ar Daro'r Post.

Bydd yr ymddangosiadau yma ddim yn gwneud iawn am y siom o golli'r £70K a'r sesh fawr, ond bydd y ffioedd ymddangos yn caniatáu imi gael meddwad bach personol ar y nosweithiau pan na fyddwyf yn rhy brysur yn gwneud cyfweliadau.

24/01/2011

Ffordd hurt o drefnu pleidlais

Yr wyf newydd dderbyn cerdyn "rhybudd o bôl" gan Cyngor Conwy parthed y refferendwm arfaethedig ar bwerau i'r Cynulliad. Er mae'r 3ydd o Fawrth yw diwrnod swyddogol y bleidlais, bydd y rhai sydd a'r hawl i bleidlais post yn cael pleidleisio ychydig yng nghynt na'r diwrnod pleidleisio. Mae'r cyngor yn fy hysbysu i ddisgwyl i'r bleidlais cyrraedd ar ddydd Mercher Chwefror 16.

Yn ôl llythyr a dderbyniais gan y Comisiwn Etholiadol bydd y Comisiwn yn penderfynu os oes ymgyrchwyr swyddogol i fod ar gyfer y refferendwm ar Chwefror 6ed. Gan hynny os yw'r comisiwn yn penderfynu bod ymgyrch "swyddogol" i fod bydd dim ond ddeng niwrnod o ymgyrch swyddogol cyn i'r pleidleisiau cyntaf cael ei fwrw; prin fod hynny'n ymarferol digonol ar gyfer ymgyrch o unrhyw fath.

Un o'r pethau sydd yn dod yn gynyddol amlwg yw bod y drefniadaeth gyfreithiol bresennol ar gyfer refferenda yng Ngwledydd Prydain yn ffars llwyr.

Rwy'n gweld bod Jessica Morden AS yn galw am i'r refferendwm ar bleidlais amgen i gael ei ohirio. Byddwn yn annog unrhyw un sydd â diddordeb yn y pwnc boed gefnogol neu'n wrthwynebus i'w chefnogi, er mwyn dysgu gwersi o ffars refferendwm Cymru cyn cynnal refferendwm arall o dan yr un drefn.

21/01/2011

Cwestiwn am di-dieddgarwch y Bîb

O dderbyn bod fy nghais i fod yn arweinydd swyddogol yr Ymgyrch Na am gael ei wrthod gan y Comisiwn Etholiadol (o dderbyn fy mod yn cachu brics y caiff ei gymeradwyo). Y gwir yw mae fy ymgais i yw'r unig Ymgyrch Na sydd o dan ystyriaeth gan y Comisiwn.

Hyd gwneir penderfyniad, fy het i ydy'r unig un yn y cylch. Dyna wirionedd y sefyllfa gyfredol, leicio fo neu beidio!

Pam felly bod Rachel Banner wedi ei wahodd i gynrychioli yr Ymgyrch Na ar Dragon's Eye neithiwr, yn hytrach na fi ?

Mae'r Bîb yn cydnabod bod ei hymgyrch hi wedi jibio allan ac yn gwybod bod fy ymgyrch i yn parhau o dan ystyriaeth. Rwy'n cydnabod nad oes gennyf siawns mul mewn Grand National o gael fy newis fel arweinydd yr ymgyrch, ond hyd groesi'r llinell-derfyn fi yw'r unig ful ar ôl yn y ras Na!

Y Comisiwn Etholiadol, nid y BBC, sydd i bennu llwyddiant fy ymgais, ond mae'n ymddangos i mi bod y Gorfforaeth wedi rhagfarnu penderfyniad cyfreithiol statudol y Comisiwn, cyn i'r Comisiwn cael ennyd i ddyfarnu'n deg!

Ydi'r BBC yn torri ei reol ddiduedd trwy anwybyddu fy ymgais i ac yn parhau i roi sylw i'r sawl sydd wedi tynnu allan cyn y glwyd gyntaf?

Cwestiwn llawer mwy difrifol, a ydy'r Gorfforaeth yn ceisio dylanwadu ar ganlyniad refferendwm trwy danseilio ymgyrch sydd wedi ei dderbyn fel un sydd o dan ddwys dilys ystyriaeth y Comisiwn Etholiadol ar hyn o bryd?

20/01/2011

Y Gefnogaeth

Yn ogystal a'r rhai oedd am gofrestru i arwain yr ymgyrchoedd Ie a Na, roedd rhaid i'r sawl sy'n dymuno cyfranu dros £10K i'r ymgyrchoedd cofrestru erbyn ddoe hefyd. Dyma'r rai sydd wedi cofrestru:

I gefnogi Na Beech Mark William, aelod o'r Monster Raving Loony party o Bontypridd

I gefnogi Ie; Cymru Yfory, Ie dros Gymru Cyfyngedig, Plaid Cymru a UNISON.

Diweddariad
Rwyf newydd glywed Vaughan Roderick yn dweud nad oes dyddiad cau ar gyfer cofrestru fel cyfrannwr arian mawr i'r ymgyrchoedd. Felly os oes yna ddarllenydd sydd a £10K neu ragor i gyfrannu i fy ymgyrch!

19/01/2011

O Na!

Rwyf newydd gael galwad gan y Comisiwn Etholiadol i ddweud mai fy nghais i i fod yn arweinydd yr ochr Na, gan nad yw'r hyn sy'n cael ei gynnig yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006 yn ddigon da, ydy'r unig ymgais na sydd wedi ei dderbyn, hyd yn hyn .

12/01/2011

Cwestiwn dyrys parthed ymgyrch NA

Pe bai dau ymgyrch Na yn codi; y naill am ddweud Na o wrthwynebu hunanlywodraeth i Gymru a’r llall am ddweud Na gan nad yw datganoli yn ddigon da - bod angen annibyniaeth i Gymru - sut mae'r Comisiwn Etholiadol am ddyfarnu pa achos yw'r achos Na go iawn?

A oes gwerth cynnig y Na Cenedlaethol fel yr achos Na swyddogol – er mwyn yr her?

Rwyf am arwain yr Ymgyrch Na swyddogol. A oes Gefnogwyr?

Rwy'n ansicr os yw blogiad diweddaraf Ifan Morgan Jones ar Flog Golwg yn un difrifol neu'n un tafod mewn boch – rwy'n credu ei fod o ddifrif!

Yn ôl Ifan mae True Wales yn bygwth peidio a gwneud cais i fod yn ymgyrch Na swyddogol.

Yn ôl y ddeddf os nad oes ymgyrch Na swyddogol 'does dim modd cael ymgyrch Ie swyddogol chwaith!

Mae'n dacteg ddiddorol.

Os bydd ymgyrchoedd Ie a Na swyddogol bydd y naill ochr a'r llall yn cael £70,000 o goffrau'r Llywodraeth er mwyn eu cefnogi. Os na fydd ymgyrch Na swyddogol, bydd dim hawl i ymgyrch Ie swyddogol bodoli chwaith.

Os nad oes ymgyrchoedd swyddogol bydd dim hawl i Undebau Llafur na Phleidiau Gwleidyddol nac Elusennau na Busnesau nac amryw o gyrff eraill cefnogi ymgyrch Ie nad yw'n bodoli yn swyddogol.

Mae'n dacteg bydd yn ceisio boddi trafodaeth ar y pwnc (a chreu dadl cyn lleied a phleidleisiodd at y dyfodol)! Mae'n dacteg sydd raid ei drechu!

Y mae gennyf trac record am amau dilysrwydd trywydd datganoli gan nad ydyw yn mynd yn ddigon pell. Yr wyf yn Genedlaetholwr yn hytrach nac yn Ddatganolwr. Os nad oes ymgyrch Na go iawn yn cael ei gynnig gan y gwrth Gymreig yr wyf yn fwy na bodlon ffurfio ymgyrch Na ar sail Cenedlaetholdeb, ac yn gwbl sicr caf digon o genedlaetholwyr ynghyd bydd yn fodlon llyncu'r £70K o nawdd mewn cyfarfodydd trefnu'r ymgyrch!

Sut mae mynd ati i wneud cais am fod yn arweinydd ymgyrch Na?

09/01/2011

Mwy am Addysg Gymraeg Gwynedd

Yn dilyn fy mhost diwethaf mae Blog Menai wedi ymateb i fy sylwadau parthed Addysg Gymraeg yng Ngwynedd. Yn anffodus mae ei ymateb yn ymylu ar fod yn annarllenadwy oherwydd ei fod yn llawn o dablau o ystadegau.

Yn ôl y son y tri thwyll a ddefnyddir mwyaf yn y byd gwleidyddol yw celwydd, celwydd mawr ac ystadegau! A thwyll yw ystadegau Blog Menai.

Dadl ystadegol Cai yw bod 26% o blant Gwynedd sydd yn dod o gefndiroedd di-Gymraeg wedi dysgu'r Gymraeg o dan gyfundrefn Gwynedd; ffigwr sy'n well o lawer na'r 6%, dweder, o blant o gefnderoedd di-Gymraeg yng Nghaerdydd sy'n dod yn rhugl yn y Gymraeg. Gwendid y ddadl yw nad ydyw'n cymharu tebyg at debyg.

Yn ôl polisi Gwynedd mae pob ysgol yn y sir yn Ysgol Gymraeg, a gan hynny does dim angen ysgolion Cymraeg penodedig yn y sir. I gymharu llwyddiant agwedd Gwynedd tuag at addysg Gymraeg dylid cymharu canlyniadau Ysgolion "Cymraeg" honedig, Dolgellau neu Dywyn neu Gaernarfon a chanlyniadau Ysgolion Cymraeg yn Llanelwy neu Bontypridd neu Fro Gwaun.

Yn ôl Wikipedia mae 95% o ddisgyblion Ysgol Glan Clwyd sy'n dod o gefndiroedd di-Gymraeg yn dyfod yn rhugl yn y Gymraeg - yn ôl ffigyrau Cai dim ond 26% pitw o'r sawl sy'n mynd i ysgolion "Cymraeg" Gwynedd sydd yn dod yn rhugl - prawf bod polisi Gwynedd yn methu!

Fe mynchodd fy meibion Ysgol Cymraeg Naturiol yr hen Sir Gwynedd yng Ngorllewin Sir Conwy. Nhw oedd yr unig ddau o aelwyd Cymraeg yn yr ysgol. Fe aethant i'r ysgol gynradd yn uniaith Gymraeg a dod allan ohoni, i bob pwrpas, yn uniaith Saesneg.

Gan fod yr ysgol gynradd yn un ffug Gymraeg doedd y dewis i'w danfon i Ysgol Gymraeg go iawn neu ysgol a ffrwd Gymraeg dim ar gael imi - Yr Ysgol Saesneg ymarferol ond Cymraeg ar gyfer ystadegau oedd yr unig ddewis!

Mae'r plant bellach yn mynychu Ysgol y Creuddyn, Ysgol Cymraeg Penodedig yn yr hen Glwyd. Arwahân i wersi Saesneg, y mae pob pwnc yn cael ei ddysgu iddynt trwy'r Gymraeg. Pe byddent wedi mynychu Ysgol Tywyn, Ysgol Ardudwy neu Ysgol y Gader bydda dim modd iddynt ddilyn pob cwrs trwy'r Gymraeg, dydy pob cwrs ddim ar gael trwy'r Gymraeg yn ysgolion De Gwynedd!

Oherwydd polisi iaith Gwynedd mae modd mynd trwy yrfa ysgol yng Ngwynedd heb ddysgu dim trwy gyfrwng y Gymraeg ar wahân i wersi Cymraeg, mae cogio bod ysgolion sy'n caniatáu hynny yn naturiol Gymraeg yn anfadwaith.

Pa les i'r iaith yw ffug a chelwydd?

Onid gwell byddid i Wynedd (a siroedd eraill) nodi yn glir ac yn groyw lle mae addysg Cymraeg ar gael i rieni plant sydd am i'w plantos derbyn addysg Gymraeg, yn hytrach na'n hamddifadu o addysg Gymraeg i'n plant trwy dwyll ystadegau?

08/01/2011

A Oes Addysg Gymraeg yng Ngwynedd?

Difyr bod Blog Menai wedi gwneud ffys am ddatganiad parthed fy sylw am nifer y bobl yng Ngwynedd sy'n cydnabod eu hunaniaeth Gymreig.

Byrdwn fy sylw oedd effeithlonrwydd polisi addysg Gymraeg Gwynedd, druan na chafodd ymateb!

Ym 1974, pan ffurfiwyd y Sir newydd, penderfynodd Awdurdod Addysg Gwynedd mae'r Gymraeg oedd iaith naturiol ei thiriogaeth, a gan hynny nad oedd rhaid iddi ddilyn trywydd ysgolion Gwent, Morgannwg a Chlwyd o sefydlu ysgolion Cymraeg penodedig.

Ffug benderfyniad wedi ei selio ar ddelfryd o'r cychwyn cyntaf.

Mi ddilynais i gwrs lefel A Hanes yn Ysgol y Gader Dolgellau ychydig ar ôl gychwyn y polisi. Roedd 10 ddisgybl am ddilyn y cwrs drwy'r Gymraeg, fi oedd yr unig un digon ansicr fy Nghymraeg i ddymuno dilyn y cwrs trwy'r Saesneg, ac yn ôl traddodiad y dafarn, os oes un yn y cwmni yn ddi-Gymraeg yr ydym i gyd yn troi at y Saesneg - a dyna a wnaed yn y gwersi hanes! Y peth ffieiddiaf oedd fy mod, nid yn unig wedi troi iaith y dosbarth, ond fy mod wedi methu'r arholiad efo gradd F.

Roedd gan yr athro Ysgrythur agwedd gwahanol! Yr oedd yn gwybod fy mod yn mynychu ysgol Sul Cymraeg ac yn mynnu bod fy ngwybodaeth ysgrythurol yn well yn y Gymraeg nag oedd yn y Fain ac yn gwrthod troi iaith ei wersi ar fy nghyfer. Roedd o'n fodlon marcio traethodau Saesneg gennyf ac yn y Saesneg sefais yr arholiad, ond trwy'r Gymraeg fu 90% o'r gwersi. Yn rhyfedd iawn cefais radd A yn yr Ysgrythur!

Pymtheng mlynedd ar hugain yn ôl penderfyniad athro unigol oedd sicrhau gwireddiad y polisi o "naturioldeb" y Gymraeg mewn addysg, ac roedd angen athro cryf i'w gwireddu. Efo llai a llai o blant cynhenid Gymraeg yn ysgolion Gwynedd mae gwireddu polisi sydd wedi aros yn ei hunfan ers 37 mlynedd yn amlwg am fod yn fethiant. Mae gormod o blant mewnfudwyr wedi troi iaith "naturiol" ysgolion. Mae'n rhaid i Wynedd derbyn bod angen ysgolion penodedig Cymraeg i gadw'r iaith yn fyw yn y dalaith!

Y peth tristaf am addysg Gwynedd yw mai'r ysgolion lleiaf, fel Ysgol y Parc ac Ysgol y Clogau, ysgolion sydd am gau, bu'r fwyaf llwyddiannus o gadw'r ethos Gymraeg yn fyw. Trwy eu huno ag ysgolion mwy bydd naturioldeb y Gymraeg yn ysgolion Gwynedd yn gwanhau - a gwaeth i ysgol 3-16 oed ar gyfer plant canolbarth Meirionnydd cael ei nodi fel Ysgol Penodedig Saesneg - dyna fydd mewn pob dim ond enw!

Mae'n rhaid i Gyngor Sir Gwynedd derbyn bod y lol o bob Ysgol yn Ysgol Gymraeg yn jôc bellach, a dechrau trefnu addysg Gymraeg go iawn.

07/01/2011

Penblwydd Hapus Mebyon Kernow

Newydd ddarllen ar flog arweinydd y blaid, y Cyng. Dick Cole, bod Mebyon Kernow wedi dathlu ei thrigeinfed pen-blwydd ddoe.

Llongyfarchiadau mawr a phen-blwydd hapus.

I'r sawl bydd yng nghyffiniau Cernyw ar y pryd bydd parti i ddathlu ar Ionawr 22in yn y Gamfron a bydd llyfryn yn amlinellu hanes y blaid yn cael ei gyhoeddi cyn pen y mis. Bydd modd archebu copi o'r llyfr (neu docyn i'r parti pen-blwydd) trwy gysylltu â mebyonkernowatbtinternet.com.

05/01/2011

Hel Tai efo'r Arg Roj

Yn fy hosan eleni fe fu Siôn Corn yn ddigon caredig i adael llyfr nad oeddwn yn gwybod ei fod wedi ei gyhoeddi gan na chlywais dim son amdano yn y wasg Gymreig na'r wasg leol sef atgofion y Parchedig Arglwydd Roger Roberts. Hel Tai - O Dŷ Plant i Dŷ'r Arglwyddi

O ran gofiant i bregethwr, rhaid cydnabod nad yw yn cymharu â Chofiant John Jones Talsarn, dydy o ddim ychwaith ymysg yr hunangofiannau gorau gan wleidydd. 'Does yna ddim byd syn hunandybus am Roger, am ŵr cyhoeddus mae o'n eithriadol swil ac yn gyndyn i frolio ei gryfderau ei hun ac i ladd ar wendidau eraill - sef yr union bethau mae dyn yn disgwyl o gofiant gwleidydd.

Sawl blwyddyn yn ôl fe wnaeth Roger gael darlithydd gwnsela o Goleg Llandrillo i roi cyfres o wersi i bregethwyr a blaenoriaid y gylchdaith er mwyn gwella ein sgiliau empathi a'r praidd. Yn un o'r gwersi gofynnodd y darlithydd inni feddwl am rywbeth trychinebus yn digwydd i berson yr oeddem yn ddrwg leicio, a be fydda ein hymateb? Roedd y mwyafrif ohonom yn feddwl am farwolaeth cymydog yr oeddem wedi cael ffrae a fo a'r anhawster o gydymdeimlo a'r teulu wedyn; ymateb Roger oedd mai ei ymateb ef i newyddion drwg am ei arch-elyn bydda paratoi am isetholiad. Does dim o'r cig-noethder yna yn y llyfr - mwya’r piti.

Mae'n llyfr darllenadwy ac yn un gwerth ei brynu (oni bai bod Siôn Corn wedi gadel copi yn yr hosan).

Mae'n ddifyr hefyd oherwydd bod dau o wrthwynebwyr Roger yn sedd Conwy eisoes wedi cyhoeddi hunan gofiannau. Daeth Right From the Start Syr Wyn allan yn 2005 a llyfr Betty Williams, O Ben Bryn i Dŷ'r Cyffredin llynedd, sydd o bosib, yn gwneud Conwy'r etholaeth fwyaf hunangofiantedig yn y bydysawd!

Hel Tai - O Dŷ Plant i Dŷ'r Arglwyddi Roger Roberts Gwasg y Bwthyn £7.95 ISBN: 9781907424120

03/01/2011

Problemau'r IE!

Yn ôl Blog Menai:

Mae lliw gwleidyddol y llywodraeth yng Nghaerdydd mwy at ddant y rhan fwyaf yng Nghymru ar hyn o bryd nag ydi lliw gwleidyddol y llywodraeth yn San Steffan.

Onid dyma berygl mwyaf yr ymgyrch IE! hefyd?

Yr ydym eisoes wedi gweld dipyn o halibalŵ rhwng Peter Black a Leighton Andrews yn codi o'r ffaith bod rhesymau gwahanol gan aelodau o bleidiau gwahanol am ddweud IE!

Mae'r ymgyrch NA! yn weddol unedig – mae 99% o'u cefnogwyr yn gynhenid wrth Gymreig.

Problem yr ymgyrch IE! yw bod ynddi genedlaetholwyr sy'n gweld datganoli fel cam ar y ffordd i annibyniaeth ac unoliaethwyr sy'n gweld datganoli fel modd i atal cenedlaetholdeb. Mae'r ymgyrch IE! yn cynnwys, sosialwyr sydd am greu amddiffyniad rhag Torïaid Sansteffan a Cheidwadwyr sydd yn gweld datganoli fel cam ar y ffordd i leoliaeth a chyfrifoldeb personol.

Y perygl i'r ymgyrch IE! yw bydd ofn pechu cynghreiriaid yn yr ymgyrch yn arwain at ymgyrch wan; ac yn arwain i ddim un o'r dadleuon IE! yn cael eu gwyntyllu yn glir ac yn effeithiol, a gan hynny'n colli'r bleidlais.

Mi fyddwyf i'n pleidleisio IE! oherwydd fy mod yn credu mewn Annibyniaeth i Gymru. Rwy'n credu bod y lol datganoli 'ma wedi bod yn rhwystr i'r ymgyrch dros annibyniaeth, yr wyf am gael y lol ddiweddaraf drosodd, yn y gobaith bydd cenedlaetholwyr yn rhoi eu trwynau at y maen er mwyn ymgyrchu dros Gymru Rhydd, be bynnag bo ganlyniad y bleidlais.

Canlyniad IE! bydd orau, ond os mae NA! yw'r canlyniad mae'r frwydr yn parhau!

Y peth pwysicaf i mi yw mai Annibyniaeth i Gymru yw'r cam nesaf i genedlaetholwyr - nid datganoli lefel 3!

Yn anffodus bydd dweud fy marn yn glir ac yn groyw yn cael ei weld fel torri consensws resymau wishiwasi yr ymgyrch IE! dros bleidlais IE!

Y gwir plaen yw bod Leighton, Peter, Cai, Nick Bourne a fi am bleidleisio IE! am resymau cwbl, cwbl wahanol. Bydd creu ymgyrch sydd yn ein huno yn anoddach ar y diawl na chreu ymgyrch unedig i'r ddadl NA! Ac o hynny o beth bydd yn haws i'r ochr Na! ennill y dydd!

25/12/2010

Hwre mae o wedi bod yma!

Llynedd nodais fy siom nad oedd Siôn Corn wedi ymweld â Chymru yn ôl yr asiantaeth tracio taflegrau a Santa NORAD.

Dywedais:
Mae'n rhaid i'r Cynulliad gweithio'n galed yn y flwyddyn newydd i sicrhau bod ymddygiad plant Cymru yn gwella er mwyn sicrhau nad yw Siôn Corn yn hepgor ein gwlad ar ei daith byth eto (neu, o leiaf, i gysylltu â NORAD a gofyn iddynt i gynnwys Cymru yn y daith y flwyddyn nesaf).
Mae'n edrych fel bod fy apêl wedi dwyn ffrwyth, oherwydd eleni yr wyf yn falch o ddweud bod NORAD wedi sbotio’r un barfog yn ymweld â Chymru.


Dymuniadau gorau am Nadolig da i'm holl ddarllenwyr, gobeithiaf fod Siôn Corn wedi bod yn hael i chi yn ystod ei ymweliad.

22/12/2010

BBC Alba a S4(BB)C

Mae'n debyg bod y rhesymeg tu cefn i'r penderfyniad i roi S4C yn nwylo'r BBC yw'r diffyg ymwybyddiaeth gan Sansteffan parthed y gwahaniaeth rhwng sefyllfa'r Aeleg yn yr Alban a'r Gymraeg yng Nghymru. Mae'r sianel Gaeleg wedi bod yn weddol lwyddiannus o dan reolaeth y Bîb, waeth i'r Sianel Gymraeg gael ei redeg yr un fath, mae'n debyg yw'r rhesymeg.

Rwy'n wyliwr eitha' cyson o BBC Alba, rwyn gwylio dwy neu dair rhaglen pob wythnos, mae'r sianel yn darlledu nifer o raglenni dogfennol, hanesyddol a cherddorol sydd yn hynod ddiddorol o ran eu cynnwys ond yn gwan o ran eu harddull.

Er enghraifft mi wyliais raglen yr wythnos diwethaf a oedd yn trafod y ffordd yr oedd y tlodion yn yr ucheldiroedd yn cyweirio gwely o rug gan nad oedd deunydd gwely amgenach ar gael iddynt; rhywbeth na wyddwn i amdano gynt. Roedd y rhaglen yn agoriad llygad, yn brawf o ddyfeisgarwch dyn o dan yr amgylchiadau dwysaf, yn gofnod gwych o draddodiad gwerin, yn addysg ac yn hynod ddiddorol; ond o ran ddarllediad yr oedd o'n wan. Dynes yn ymweld â dyn ac yn dweud wrtho rwy'n deall dy fod di yn gwybod sut i wneud gwely o rug. Y fo'n ateb ydw -fel 'ma mae gwneud hi ac yn dangos y grefft - rhaglen dechnegol wael a rhad.

Y fath o ddeunydd rwyf am ei weld ar S4C ond nid y fath o safon yr wyf am weld ar S4C. A'i dyma'r safon bydd ar S4BBC yn y dyfodol?

Lansiwyd BBC Alba dwy flynedd yn ôl fel arbrawf, bu adolygiad o'i ddwy flynedd gyntaf yr wythnos yma. I wylwyr BBC Alba mae'r newyddion yn galonogol, mae'r sianel wedi bod yn llwyddiant ac y mae o am barhau am o leiaf pum mlynedd eto.

Ond mae rhai o'r cwestiynau sy'n cael eu codi yn yr adolygiad yn peri pryder, er enghraifft a ddylai'r sianel cael ei gyfyngu i'r we yn unig? Dim ar hyn o bryd gan fod argaeledd y we yn wan yn yr ardaloedd lle mae'r Aeleg yn gryfaf - ond posibilrwydd yn y dyfodol! A'i dyna ddarpar ddyfodol S4BBC hefyd?

Mae'r Gorfforaeth yn gyndyn o sicrhau slot i BBC Alba ar Freeview yn yr Alban oni bai bod ambell i sianel radio yn cael ei golli i wneud lle ar ei gyfer, yn ddi-os ni fydd ar gael ar Freeview trwy wledydd Prydain. Yn ôl y son mae hyd at draean o wylwyr S4C yn wylwyr y tu allan i ffiniau Cymru, a fydd S4BBC am eu haberthu hwy er mwyn sicrhau ystod i sianelau eraill, gan wanhau darlledu Cymraeg?

O dderbyn mae dim ond tua 70 mil o siaradwyr Aeleg cynhenid sydd ar ôl, mae'n rhaid llongyfarch y BBC am ei ddarpariaeth wych o dan yr amgylchiadau ieithyddol, ond mae’n rhaid gwylio nad yw'r gorfforaeth yn tybio bod yr un fath o ddarpariaeth yn ddigonol i dri chwarter miliwn o Gymry Cymraeg hefyd!

16/12/2010

Pasbort Cymraeg i Wartheg Cymraeg!

Mi fûm yn gyd ddisgybl ysgol ag Alun Cae Coch (Alun Elidir rhaglen Ffermio S4C) roedd o ymysg fy nghyfeillion Cymraeg iaith gyntaf a rhoddodd cyfle imi ymarfer fy Nghymraeg trwsgl wrth imi geisio troi o fod yn Gymro di Gymraeg i fod yn Gymro Cymraeg hyderus. Ond mi gefais fy siomi yn arw gan Alun echdoe am ei ddiffyg ymrwymiad i'r iaith Gymraeg.

Bu Ffermio yn dilyn hanes Alun yn gwerthu rhan o'i fuches ym Mart Dolgellau. Wedi'r gwerthu roedd rhaid iddo gofrestru'r gwerthiant ar wefan CTS online Saesneg yn ôl y rhaglen. O weld Alun yn cael ei orfodi i ddanfon y fath wybodaeth trwy'r Saesneg cododd fy ngwrychyn - cywilydd bod diwydiant mor Gymraeg a'r byd amaeth yn gorfodi Cymro mor Gymraeg ag Alun i ddefnyddio gwefan uniaith Saesneg -rhaid cwyno!

Yn rhyfedd iawn, o chwilio am y wefan CTS online cefais fy nanfon yn unionsyth i SOGar-Lein, sef fersiwn Cymraeg y rhaglen yr oedd Alun yn ei ddefnyddio; gwefan a oedd wedi nodi mae'r Gymraeg oedd fy newis o hanes ymweld â safleoedd eraill Llywodraeth y DU ac wedi fy nanfon i'r porth Cymraeg yn awtomatig!

Mater unigol i Alun, am wn i, yw dewis neu beidio a dewis y Gymraeg fel iaith ei fusnes, ond piti bod rhaglen ar S4C heb nodi bod y gwasanaeth Cymraeg ar gael, yn hytrach na dangos amaethwr Cymraeg yn ddewis yr opsiwn Saesneg yn hytrach na'r gwasanaeth Cymraeg.

Gwaeth peidio a rhoi gormod o bwys ar statws swyddogol a Mesur os nad yw Cymry triw am ddefnyddio'r Gymraeg sydd ar gael iddynt eisoes, ac os nad yw S4C, o bob sianel, am hybu argaeledd gwasanaethau Cymraeg yn ei ragleni!

13/12/2010

Dwi eisio Sesh efo Guto!

Yn ôl Matt Withers o'r papur Wales o'n Sunday ymateb fy AS Guto Bebb i fuddigoliaeth y llywodraeth ar dreblu ffioedd myfyrwyr oedd bod y ffaith y byddai myfyriwr yn gorfod talu £360 o ernes ar ei daliadau gyntaf yn ôl i'r system ddyled myfyrwyr yn ddim amgen na chost penwythnos da.

Os yw Guto yn fodlon talu £360 ar sesh penwythnos da, rwy'n gobeithio y caf wahoddiad i fod yn westai iddo y tro nesaf y bydd o'n gadael ei wallt i lawr.

10/12/2010

A Oes Angen Galw'r Glas?

Yr wyf wrthi yn gwrando ar ddadl hynod ddiddorol ar gostau plismona ar raglen Y Dydd yn y Cynulliad. Rwy'n ansicr pa bwyllgor sy'n trafod gan nad yw S4C yn rhoi'r wybodaeth yna yn y modd mae BBC Parliament yn gwneud, ysywaeth.

Un o'r cwestiynau sydd ddim yn cael ei drafod, yw un sydd wedi fy mhoeni fi yn gynyddol dros y blynyddoedd, sef pam bod gymdeithas yn mynd yn fwyfwy ddibynnol ar yr heddlu a'r system droseddol i dorri dadl neu i ymdrin ag ymddygiad sy' ddim ond yn ddrwg yn ystyr ehangaf y gair?

Roedd enghraifft yn y Daily Post ddoe, cafodd Keith Edwards, gwirfoddolwr efo Clwb Pêl droed Glan Conwy ei dwyn o flaen Ynadon Llandudno a'i ddirwyo am adael neges ar ffôn Ysgrifennydd Cyffredinol Cymdeithas Pêl Droed Arfordir Gogledd Cymru yn ei alw, yn ôl y Post, yn “f****** t***” ar ôl anghytundeb parthed dyfodol y Gymdeithas.

Yn ddi-os roedd ymddygiad Mr Edwards yn anghwrtais ac yn annerbyniol, ond oedd o'n droseddol? Oedd angen i'r Heddlu a'r llysoedd ymyrryd? Onid mater i'r deuddyn sortio allan eu hunain ydoedd neu, ar ei waethaf, i glwb y pentref neu'r Gymdeithas Pêl-droed ei sortio?

Faint gostiodd ymyrraeth yr Heddlu a'r llysoedd? Llawer mwy na'r £75 o gostau bydd Mr Edwards yn gorfod eu talu mae'n debyg, ac onid ydy'r ffaith ei fod wedi dwyn yr achos i sylw'r heddlu a'r llysoedd yn profi bod y swyddog yn “f****** t***”?

Os oes angen torri lawr ar gost plismona, onid un o'r ffyrdd gorau i wneud hynny yw trwy beidio a disgwyl i'r heddlu ar system gyfreithiol i fod yn rhan o bob anghydfod a phob achos o ymddygiad "anghymdeithasol"?

05/12/2010

Llongyfarchiadau i Blaid Cymru ar y Mesur Iaith

Pe bai Cymru yn wlad annibynnol a'r gallu i greu ei ddeddfau ei hun heb ddylanwad y brawd mawr digon hawdd byddid cael cyfansoddiad yn dweud yn glir a diamwys mae'r Gymraeg yw iaith swyddogol Cymru neu fod y Gymraeg yn un o ieithoedd swyddogol Cymru. Ond o dan ddatganoli dydy'r rhyddid yna ddim gan y Cynulliad ysywaeth.

Mae'r setliad datganoli presennol parthed deddfu ar yr iaith yn gymhleth ac yn ddryslyd. Un o'r cymhlethdodau yw bod gan y Cynulliad cyfrifoldeb dros yr iaith Gymraeg yng Nghymru, ond heb gyfrifoldeb dros y Saesneg yng Nghymru nac ieithoedd cynhenid eraill megis iaith arwyddo nac ieithoedd tramor aml eu defnydd yng Nghymru. Mae hyn yn ei wneud yn anodd gwneud datganiad clir am statws y Gymraeg mewn cyd berthynas ag ieithoedd eraill ein gwlad mewn mesur iaith.

Mae Deddf Iaith 1993 yn ddeddf Brydeinig sydd ag oblygiadau ar gyfer cyrff cyhoeddus trwy wledydd Prydain. Mae'r ddeddf yn sicrhau bod cyrff megis yr Asiantaeth Trwydded Teledu (corff sydd heb ei ddatganoli ac sydd a'i brif ganolfan ym Mryste) yn cynnig gwasanaethau Cymraeg. Mae'n bwysig bod Mesur Iaith y Cynulliad ddim yn tanseilio deddf 1993 gyda datganiad penagored am statws y Gymraeg yng Nghymru a all rhoi achos i gyrff o'r fath cael eu rhyddhau o'u hoblygiadau ieithyddol.

Mae'n bwysig bod y Cynulliad yn datgan yn glir yn y Mesur Iaith hyd a lled statws y Gymraeg yn unol â hawliau'r Cynulliad i weithredu ar yr iaith; bydda ddatganiad penagored sydd yn caniatáu i lysoedd barn sy'n eistedd y tu allan i Gymru, neu hyd yn oed o fewn Cymru o dan farnwyr gwrth Gymraeg dyfarnu ystyr datganiad ar statws yr iaith yn drychineb.

Rwy'n credu bod Alun Ffred, Plaid Cymru a Llywodraeth clymblaid Cymru wedi gwneud eu gorau glas yn y Mesur arfaethedig i gael y statws gorau posibl i'r iaith o dan y setliad cyfredol. Y mae'r Blaid wedi datgan yn glir nad yw hynny yn ddigonol a'u bod am wella'r setliad er mwyn cryfhau statws yr iaith a chryfhau'r mesur ym mhen y rhawg.

Ar fater Mesur Iaith rwy'n wirioneddol credu bod Plaid Cymru wedi gwneud ei orau glas i gael y Mesur Iaith gorau sy'n bosibl o dan y setliad presennol, ac yr wyf, yn groes i fy arfer o fod yn snob wleidyddol, yn ei llongyfarch yn dwymgalon am wneud hynny.

Na! Dydy'r mesur ddim yn pob dim y dymunwn iddi fod, ond trwy gael mwy o rymoedd ieithyddol i'r Cynulliad mae ei wella, nid trwy feirniadu Ffred am ei gamp o lwyddo cael y Mesur gorau gellir ei ddisgwyl, o dan y drefn bresenol, o flaen y Cynulliad.

O a pheth arall, pan fo'r Rhyddfrydwyr Democrataidd wrth Gymreig yn beirniadu Plaid Cymru ar bolisi iaith, mae'n sicr bod Plaid Cymru wedi gwneud rhywbeth yn gywir, a thrist yw gweld Cenedlaetholwyr honiedig yn bwydo statws ieithyddol y blaid sy'n ymgyrchu ar gasineb i'r Gymraeg mewn ardaloedd megis Aberconwy a Cheredigion!

26/11/2010

Pwy Faga Blant?

Difyr yw gweld bod cefnogwyr pob plaid, gan gynnwys ei blaid ei hun, wedi condemnio'r cyn AS a'r darpar Arglwydd Geidwadol Howard Flight am wneud y sylw bod torri Budd-dal plant i'r cyfoethocaf yn mynd i greu system lle mae'r dosbarth canol yn cael eu hannog i beidio bridio oherwydd ei fod yn rhy ddrud, ond bydd cymhelliad ar gyfer y rhai ar fudd-daliadau i barhau i blanta.

Pwrpas gwreiddiol Budd-dal Plant oedd gwneud yr hyn y mae Mr Flight yn ei grybwyll - i annog pobl i gael rhagor o blant. Fe'i cyflwynwyd yn wreiddiol ar ôl yr Ail Ryfel Byd oherwydd bod yna pryderon y byddai merched a oedd wedi cael blas ar waith yn parhau yn y gweithle yn hytrach na dychwelyd i'w rhôl draddodiadol o aros adref i fagu plant. Byddai hynny yn ei thro yn creu problemau diweithdra i filwyr a oedd yn dychwelyd o faes y gad ac yn achosi problemau demograffig gan na fyddai'r gwragedd yn peryglu eu swyddi trwy syrthio'n feichiog. Ar ben hynny roedd angen i ferched cael mwy o blant er mwyn llenwi'r bwlch a chreasid gan golli dwy genhedlaeth yn y ddwy gyflafan.

O gondemnio sylwadau Howard Flight yr hyn mae'r holl sylwebyddion yn gwneud yw cydnabod nad yw'r budd-dal bellach yn cyflawni ei wir bwrpas. Os yw sylwadau Mr Flight yn orffwyll, yn gas ac yn ansensitif, mae'n rhaid bod talu'r budd-dal i famau hefyd yn orffwyll, yn gas ac yn ansensitif.

Os nad yw'r tâl yn gwneud ei briod waith bellach ac os yw crybwyll ei briod waith yn wirion, rhaid gofyn pam ei bod yn dal i gael ei dalu i unrhyw un, boed cyfoethog neu dlawd? Onid yw hi'n hen bryd i gael gwared â'r budd-dal fel un sydd heb bwrpas yn y byd modern?

ON
Cyn i neb ddweud fy mod i mor anystyriol o anghenion y tlawd ac ydy'r bonheddwr Ceidwadol dylid nodi nad yw'r tlawd yn cael unrhyw fendith o'r budd-dal. Mae Budd-dal Plant yn cael ei hystyried fel incwm ar gyfer pethau megis Credyd Treth a Chymorth Incwm, gan hynny mae ei werth yn cael ei ddiddymu o'r taliadau hynny.

Y Blaid yn Archif yr Alban

Mae'r Archif Wleidyddol Gymreig wedi ei hen sefydlu ac yn cynnwys miloedd o ddogfennau, taflenni, posteri a lluniau yn ymwneud ag etholiadau ac ymgyrchoedd gwleidyddol eraill yng Nghymru.

Yn niweddar mae Prifysgol Sterling wedi cychwyn ymgais i greu archif tebyg ar gyfer yr Alban. Mae rhan o'r casgliad yn cynnwys lluniau o aelodau Plaid Cymru yn cyd-ymgyrchu a'u cyfeillion yn yr SNP ac mae rhai ohonynt i'w gweld ar Flickr.

Gwynfor Evans

Mae'n siŵr bod yna enghreifftiau ar gael o wleidyddion o'r Alban o bob plaid yn ymgyrchu yng Nghymru hefyd; os oes genych ddeunydd byddech yn fodlon rhannu ag Archif Wleidyddol yr Alban gellir cysylltu â nhw trwy e-bost ar scottishpoliticalarchive"at"stir.ac.uk neu drwy eu tudalen weplyfr

Elin ym, ym, yr Jones

Mae Elin Jones yn un o wleidyddion gorau'r Bae mae hi hefyd yn weinidog hynod abl. Ar y cyfan mae ei chyfraniadau yn glod i'r wlad, i'w hetholaeth, i'w briff gweinidogol ac i'w phlaid, ond roedd ei chyfraniad i'r Is Bwyllgor Datblygu Economi Cefn Gwlad heddiw yn arteithiol i'w gwylio.


Mae'r pwyllgor yn para am awr, pe bai modd tynnu pob ym ac yrr a y-y allan o'r drafodaeth byddai ar ben mewn hanner yr amser!

Sori Elin, ond berfformiad gwael ar y naw gan un y mae dyn y disgwyl gwell ganddi.

23/11/2010

Blacleg Pêl droed

Mae'n debyg bod dyfarnwyr pêl droed yr Alban am fynd ar streic bwrw'r Sul. Yn ôl adroddiadau yn wasg yr Alban mae Cymdeithas Pêl-droed yr Alban am dorri'r streic trwy gael dyfarnwyr o Gymru i fod yn scabs - mae'n amlwg nad yw'r SFA yn gyfarwydd â'r traddodiad Cymreig o ddilorni scabs, blaclegs a thorwyr streic fel bradwyr. Rwy'n mawr obeithio bod dyfarnwyr Cymru yn cofio eu hetifeddiaeth ac yn dweud wrth y Sgotiaid lle i stwffio eu pêl.

20/11/2010

Ble mae cefnogaeth ASau Cymru i Cyw?

Dydd Mawrth diwethaf fe gyflwynodd Hywel Williams, AS Arfon, y Cynnig Boreol canlynol yn Sansteffan:
EDM 1011
CYW WELSH LANGUAGE CHILDREN'S CHANNEL 16.11.2010
That this House congratulates Cyw, the Welsh language children's channel, which has been nominated for Children's Channel of the Year in the British Academy Children's Awards, and Y Diwrnod Mawr, the first documentary series to be based around young children, which has been nominated in the UK Pre-School Live category; recognises the high quality of children's programming broadcast by Sianel Pedwar Cymru and the importance of educational and entertaining children's television for children's development and for the Welsh language; notes the importance of children's programming for the independent production sector in Wales as a way of developing media skills and maintaining employment throughout the country; expresses deep concern about the likely effect of significant budget cuts to the quality and quantity of programming available for Welsh-speaking and Welsh-learning children which has proven itself to be of such a high standard; and calls on the UK Government to ensure full editorial and commissioning independence and financial backing for Sianel Pedwar Cymru set out in the 1990 Broadcasting Act so that Wales can continue to bea producer of quality children's television, made for a Welsh audience, rather than a purchaser of television series which do not reflect the realities of being a Welsh-speaking child growing up.
Hyd yn hyn dim ond 8 AS sydd wedi ei arwyddo, Hywel ei hun a Martin Caton (Gwyr), Jonathan Edwards (Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr) Paul Flynn (Gorllewin Casnewydd), Andrew George (St Ives and the Isle of Scilly), Elfyn Llwyd (Dwyfor Meirionnydd), Jessica Morden (Gorllewin Casnewydd) a Stephen Williams (Bristol West).

Rwy'n gweld y lefel yma o gefnogaeth gan ASau Cymru yn siomedig o isel. Er bod ASau Rhyddfrydol o Loegr a Chernyw wedi dangos cefnogaeth ble mae'r ASau Rhyddfrydol Gymreig? A be am yr ASau Ceidwadol sydd wedi mynegi eu cefnogaeth i'r sianel - yn arbennig yr un sydd efo llond tŷ o blant sy'n gwylio Cyw yn rheolaidd? A dim ond 3 AS Llafur allan o 26 - cywilyddus!

17/11/2010

Ymgeisydd Plaid Cymru Aberconwy?

Yr wyf wedi clywed gan un neu ddau fod cynhadledd dewis ymgeisydd Plaid Cymru ar gyfer sedd Cynulliad Aberconwy wedi ei gynnal neithiwr. Er nad oes cyhoeddiad swyddogol wedi dod gan y Blaid eto rwy'n deall mae Iwan Huws o'r Felinheli sydd wedi ei ddewis. Mae Mr Huws yn un o aelodau Glas Cymru Cyfunedig ac yn ôl eu gwefan:

Bu Mr Huws yn Gyfarwyddwr yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol yng Nghymru (2003-2009) ac yn Brif Weithredwr Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri (1996-2003). Ar hyn o bryd, ef yw Cadeirydd Cyngor Cynghori ITV Cymru. Mae hefyd yn Aelod o Fforwm yr Ucheldir, Llywodraeth Cynulliad Cymru ac yn un o Ymddiriedolwyr Ymddiriedolaeth Clough Williams-Ellis.

Y llall oedd yn sefyll oedd Paul Rowlinson o Fethesda, y gŵr a safodd fel ymgeisydd San Steffan yn hen etholaeth Conwy yn 2005 a Delyn yn 2001.

Synnu braidd bod y ddau obeithiol yn bobl o du allan i'r etholaeth yn arbennig ar ôl clywed enwau nifer o gynghorwyr sir leol yn cael eu crybwyll fel posibiliadau cryf.

Yn ail i Cai eto byth!

Rwy'n ddiolchgar i Gylchgrawn Golwg am ddyfarnu fy myfyrdodau fel ail flog Cymraeg gorau'r bydysawd.

Fel yr wyf wedi dweud bron pob tro yr wyf wedi derbyn "gwobr" am flogio, rwy'n casáu’r syniad bod mynegi barn yn beth gystadleuol i'w gwneud; mae yna wastad berygl bod dyn yn newid ei farn er mwyn cipio'r wobr - neu yn wir yn newid ei arfer. Rwy'n cynnal dau flog - yr un yma yn iaith y Nefoedd ac yr un acw yn y fain, bai (sef arfer i'w newid) yn ôl beirniaid Golwg:
"un o brif ffaeleddau’r blog wleidyddol yma yw bod gan yr awdur flog Saesneg"
Am sylw hurt! Mae fy myfyrdodau Cymraeg yn ffaelu oherwydd fy mod hefyd yn myfyrio yn fy iaith gyntaf! Gwir yr?

Pe na bawn yn blogio yn Saesneg yn ogystal â'r Gymraeg a fyddwn wedi cael siawns o gipio'r brif wobr?

Oni bai am y llall, ai'r blog hon, yn hytrach na blog dwrdio plant ddrwg Cymru am boeri gwm ar fuarth y Blaid gan yr Hen Sgŵl byddai ar y brig?

I ddweud y gwir rwy'n poeni braidd bod Macsen yn hen snich sydd yn dymuno imi gael y gansen gan y prifathro o herwydd imi gael fy nal ar ddiwedd fy mhost diwethaf gyda'r English Not ar fy mrest.